از وجود تا موجود

از وجود تا موجود (De l\'existence a l\'existent)

کتابی فلسفی در وجودشناسی، تألیف امانوئل لویناس، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۴۷. لویناس در این کتاب با قراردادن عبارت «وجود دارد» در کانون بحث خود نشان می‌دهد که این عبارت می‌تواند حتی بدون موجود بر زبان رانده شود. بدین‌سان، لویناس، برخلاف هایدگر که خجستگی و فراوانی را آشکار می‌کند، بر سرشت هولناک و تهی وجود صحه می‌گذارد و بر آن است که باید «وجود دارد» را به کناری نهیم و بگذاریم فاعل انسانی حادث شود و چنین نمی‌شود مگر آن‌که فاعل انسانی چونان وجدان فاعلی اندیشنده ظهور یابد. لویناس مفهومی کاملاً نو از حدوث و زمان به‌دست می‌دهد؛ فاعل، نه پس از مکان‌یابی، بلکه پس از یافتن حیثِ درونی در لحظه و حال حادث می‌شود. فاعل انسانی در مقام موجود، خود همان «حال» یا «لحظه»‌ای است که در آن حادث می‌شود. با این‌همه نمی‌توان زمان را صرفاً از راه درکِ حدوث فاعل انسانیِ تنها درک کرد، چراکه رستگاری چونان امری ممتنع منوط است به حضور «دیگری» و «دیگری» چونان «من»ی دیگر واجد زمانی دیگر و حدوثی دیگر است.