انشان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَنْشان

(یا: اَنزان) شهری باستانی و مهم در عیلام. محوطۀ باستانی تل ملیان در ناحیۀ بیضای استان فارس در حدود ۴۶کیلومتری شمال شیراز و ۴۶کیلومتری غرب تخت جمشید قرار دارد. کشف آجری کتیبه‌دار با خط اکدی تل ملیان را همان انشان باستان معرفی کرد. بر پایۀ اسناد سومری و اکدی به نظر می‌رسد که در اواخر هزارۀ ۳پ‌م قدرت سیاسی در عیلام به سه قسمت شده بود: شوش و جلگۀ خوزستان تحت نفوذ سلسلۀ سوم اور، انشان خودمختار، و سیماش مستقل. شوتروک ناهونتۀ دوم، دومین پادشاه دوران عیلام جدید (حک: ۷۱۶ـ ۶۹۹پ‌م)، به توسعۀ قلمرو عیلام پرداخت و لقب شاه انشان و عیلام به‌خود داد. گویا پارسیان در حدود ۷۰۰پ‌م از شمال و از راه دشت‌های مرکزی فلات ایران مستقیماً به منطقه وارد شدند و پس از شکست عیلام از آشور بانی‌پال، پادشاه مقتدر آشور، در ۶۴۰پ‌م، توانستند در ناحیۀ انشان پادشاهی پارس را تشکیل دهند. در عهد عتیق از انشان با نام انزان یاد شده. براساس عهد عتیق، گوتیان و منداییان با کوروش، در انزان متحد شدند و به بابل تاختند. کوروش کبیر در استوانه‌ای گِلی که در ویرانه‌های بابل یافت شده (۱۸۷۷)، خود را شاه سومر و انزان نامیده است.