اوروگویه
اوروگوئه (Uruguay)
| اوروگویه | |
|---|---|
| نام فارسی | اوروگوئه |
| نام لاتین | Uruguay |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۳,۳۵۶,۵۸۴ نفر |
| موقعیت | ساحل شرقی نیم‌قارۀ امریکای جنوبی |
| پایتخت | مونته ویدئو |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۱۹ |
| رشد سالانه (درصد) | ۰.۳ |
| شهرهای اصلی | مونته‌ویدئو، کانِلونِس، کولونیا، مالدونادو، پایساندو و سالتو |
| زبان | اسپانیایی |
| دین | مسیحیت |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۱۷۶,۲۱۵ |
موقعیت. جمهوری اوروگوئه در ساحل شرقی نیم‌قارۀ امریکای جنوبی، بین آرژانتین در غرب، برزیل در شمال و شرق، و اقیانوس اطلس و خلیج مونته ویدئو[۱] در جنوب قرار دارد. مساحت این کشور ۱۷۶,۲۱۵ کیلومترمربع است و شهر مونته ویدئو پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور اوروگوئه سرزمینی نسبتاً هموار است و تپه‌ماهورهایی که در دنبالۀ کوه‌های شرقی برزیل قرار گرفته‌اند، ارتفاعات آن را تشکیل می‌دهند؛ تپۀ کاتدرال[۲]، با ارتفاع ۵۱۳ متر در جنوب شرقی کشور، بلندترین نقطۀ اوروگوئه محسوب می‌شود. رودخانۀ نگرو[۳] که از شمال شرقی به‌سوی جنوب غربی روان است، سراسر آن را می‌پیماید و رودخانۀ اوروگوئه آن را از کشور آرژانتین جدا می‌کند. علاوه‌بر رودهای مزبور، رودخانه‌های کوچک بسیار دیگری نیز در این کشور جاری‌اند و دریاچه‌های متعددی که اغلب در شرق و نیز در جلگه‌های ساحلی آن جای دارند، دیگر عوارض آبی اوروگوئه را تشکیل می‌دهند. دریاچۀ لاگوا میریم[۴] در شرق، که درازای آن به ۱۷۴ کیلومتر می‌رسد، این سرزمین را از دنبالۀ جنوبی کشور برزیل جدا می‌کند و دریاچۀ مصنوعی اِمبالسِه دِل ریو نِگرو[۵]، که با بستن سد بر روی رودخانۀ نگرو پدید آمده است، بزرگ‌ترین دریاچۀ درون‌بومی آن به‌شمار می‌آید. پلاژها یا دریاکنارهای این کشور از شن نرم و ماسه پوشیده شده و به‌سبب اعتدال و لطافت هوا استراحتگاه‌های بسیار مناسبی را تشکیل داده‌اند. احداث تأسیسات گرمابرقی (ترموالکتریک) در کشور برزیل، موجب افزایش جمعیت نواحی شمالی کشور شده و آلودگی رودخانه‌ها و جویبارها با پساب‌های صنعتی، از تهدیدهای زیست‌محیطی آن محسوب می‌شود. کشور اوروگوئه به نوزده استان تقسیم شده و مونته‌ویدئو کانِلونِس[۶]، کولونیا[۷]، مالدونادو[۸]، پایساندو[۹]، و سالتو[۱۰] از شهرهای مهم آن هستند. اقلیم اوروگوئه معتدل مرطوب است و بارندگی‌‌های آن به فصل خاصی منحصر نیست و سراسر سال، به‌ویژه ماه‌های اسفند تا خرداد، را شامل می‌شود. میانگین دمای شهر مونته ویدئو در دی‌ماه ۲۲ درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه دَه درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی آن به ۹۵۰ میلی‌متر می‌رسد. پوشش گیاهی کشور اوروگوئه اغلب از نوع علف‌های بلند پامپاس[۱۱] است و حیات وحش متنوع، آن که در دهه‌های اخیر رو به کاستی نهاده، شامل آرمادیلو[۱۲]، کاپیباراس[۱۳]، انواع پرنده، و ماکیان وحشی است.
اقتصاد. دامداری پایه‌های اصلی اقتصاد اوروگوئه است و پرورش گاو و گوسفند در درجۀ اول اهمیت قرار دارد و گوشت، پشم، پوست و دیگر فرآورده‌های دامی اقلام عمدۀ صادراتی آن را تشکیل می‌دهند. کشت غلّات، کتان، برنج، چغندرقند، مرکبات، نیشکر، سیب‌‌زمینی، انگور، و دانه‌های آفتابگردان در ردیف دوم اهمیت قرار دارند. منابع و ذخایر زیرزمینی اوروگوئه چندان غنی نیست، ولی صنعت آن در حال توسعه و رشد است و مواد اولیه و سوخت مهم‌ترین قلم‌های وارداتی آن محسوب می‌شوند. تولید مواد غذایی و منسوجات و مواد شیمیایی نیز در اقتصاد این کشور از اهمیت خاصی برخوردارند. شبکۀ راه‌های اوروگوئه کمیّت و کیفیت خوبی دارند و صنعت گردشگری آن به سرعت در حال ترقی و توسعه است. وسعت جنگل‌های اوروگوئه به ۸۱۴هزار هکتارمی‌رسد و حجم چوب تولیدشدۀ آن به حدود ۷میلیون متر مکعب بالغ می‌شود. تولید گوشت بسته‌بندی‌شده، روغن تصفیه‌شده، سیمان، کفش، نوشابه، چرم، منسوجات، مواد شیمیایی، شکر، اتومبیل، و سیگار بخشی از فعالیت‌های صنعتی این کشور را تشکیل می‌دهند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر اوروگوئه جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری است؛ مجلس سنای آن از ۳۱ عضو و مجلس نمایندگان آن از ۹۹ عضو تشکیل شده و اعضای هر دو مجلس با آرای عمومی برای پنج سال انتخاب می‌شوند و رهبر یا نمایندۀ حزب حائز اکثریت سمت ریاست‌جمهوری کشور را برعهده می‌گیرد؛ دورۀ ریاست‌جمهوری آن نیز پنج سال است و تشکیل هیئت دولت از وظایف رئیس‌جمهور محسوب می‌شود.
مردم و تاریخ. جمعیت اوروگوئه حدود ۳,۳۵۶,۵۸۴ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به ۱۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۰.۳ درصد است و اسپانیایی‌ها و ایتالیایی‌تباران ۸۸.۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند. حدود ۶۰ درصد از مردم آن پیرو کلیسای کاتولیک روم‌اند و ۹۲ درصدشان در شهرها زندگی می‌کنند. زبان رسمی این کشور اسپانیایی است و میانگین امید به زندگی در اوروگوئه ۷۴ سال است و ۹۸ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. نخستین بومیان و ساکنان اوروگوئه اقوام رشید و سرسخت چاروئا[۱۴] بودند که در مقابله با کاشفان اولیۀ اسپانیایی قرن ۱۶ سرسختانه مقاومت کردند و آنان را به‌عقب راندند. پرتغالی‌ها در ۱۶۸۰ از برزیل و مرزهای شمالی به این سرزمین وارد شدند و اسپانیایی‌ها نیز در ۱۷۲۶ شهر مونته ویدئو را در ساحل جنوبی آن بنا نهادند و آن‌جا را پایگاه دریایی نایب‌السلطنۀ خود در بوئنوس آیرس[۱۵] کردند. اوروگوئه بعدها به یکی از ایالت‌های فدرال آرژانتین مبدل شد و در ۱۸۱۶ به تصرّف پرتغال درآمد، و تا ۱۸۲۳ در تصرّف آنان باقی ماند و در آن سال به یکی از استان‌های برزیل مبدّل شد. تلاش مردم اوروگوئه برای کسب استقلال در ۱۸۲۵ به نتیجه رسید و سرزمین مزبور در ۲۵ اوت همان سال استقلال خود را رسماً اعلام داشت. اوروگوئه با وجود جنگ‌های متعدد داخلی و خارجی به مرور در ردیف پیشرفته‌ترین کشورهای امریکای جنوبی جا گرفته است.