بحرالمیت، طومارهای
بَحرُالمِیّت، طومارهای (Dead Sea Scrolls)
متونی باستانی بازیافته در اُردُن. مجموعه‌ای از طومارهای باستانی و بخش‌هایی از طومارهایی که در فاصلۀ ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۶، در غارهای بخش غربی اردن، در قُمران[۱] کشف شد. این طومارها شامل نسخه‌هایی از اَسفار عَهد عتیق‌اند که قدمت آن‌ها ۱۰۰۰ سال بیشتر از نسخه‌های قبلی است. قدمت این اسناد عمدتاً به حدود ۱۵۰پ‌م تا ۶۸م، یعنی زمانی برمی‌گردد که رومی‌ها جامعۀ رُهبانان موسوم به اِسِنیان[۲] را، که این اسناد در اختیارشان بود، به اتهام طرفداری از قیام برضد حکومت روم به هلاکت رساندند. مجموعۀ ۸۰۰ دست‌نوشته، شامل کل اسفار عهد عتیق به استثنای کتاب اِستر[۳]، برای نخستین‌بار در ۱۹۸۶ به معرض نمایش همگان گذاشته شد. تا قبل از آن، فقط نیمی از طومارها منتشر شده بود و تنها پانزده پژوهشگر به آن‌ها دسترسی داشتند. از آوریل ۱۹۹۶ آن‌ها را برای مطالعه روی اینترنت قرار دادند و این یکی از نخستین آثار باستانی بود که به این صورت در دسترس عموم گذاشته شد. غارهای محل کشف طومارها در حدود ۱۲کیلومتری جنوب اریحا[۴] و ۲کیلومتری منتهی‌الیه شمال بَحُرالمِیّت واقع شده‌اند.