برش ماده سفید
بُرِش مادّۀ سفید (leucotomy)
(یا: لوب‌برداری[۱]) عمل جراحی مغز، برای قطع ارتباط بین لوب پیشانی[۲] مغز و ساختارهای زیر آن. این عمل در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ بسیار رایج بود و برای درمان روان‌پریشی[۳] و افسردگی شدید[۴] صورت می‌گرفت. عمل با موفقیت نسبی همراه بود، ولی باعث بی‌تفاوتی[۵] و کندشدن[۶] بیمار می‌شد و احتمال بروز صرع[۷] پس از عمل جراحی نیز بسیار بالا بود. از اواخر دهۀ ۱۹۵۰، داروهای روان‌گردان[۸] تا حد زیادی جایگزین این عمل شدند. امروزه عمل‌های جراحی روانی[۹] در مراکز بسیار تخصصی، به‌صورت محدود، و با نظارت دقیق صورت می‌گیرند و فقط برای برطرف‌کردن بیماری‌های شدیدی است که سایر روش‌های درمانی تأثیری در بهبود آن‌ها نداشته‌اند. در این موارد، ضایعاتی کوچک و بادقت بسیار در لوب پیشانی ایجاد می‌کنند. روش برش مادۀ سفید جلوی پیشانی[۱۰] را اولین‌بار جراح پرتغالی، اِی ای مونیش[۱۱] (۱۸۷۴ تا ۱۹۵۵)، ابداع کرد. جایزۀ نوبل ۱۹۴۰، به‌سبب تحقیق در زمینۀ جراحی روانی، به او اعطا شد.