بروکهاوس، فریدریش آرنولد (۱۷۷۲ـ۱۸۲۳)
بروکْهاوس، فریدریش آرنولد (۱۷۷۲ـ۱۸۲۳م)(Brockhaus, Friedrich Arnold)
| فریدریش آرنولد بروکهاوس Friedrich Arnold Brockhaus | |
|---|---|
| زادروز |
۱۷۷۲ م |
| درگذشت | ۱۸۲۳ م |
| ملیت | آلمانی |
| شغل و تخصص اصلی | دانشنامه نویس |
| گروه مقاله | فرهنگ نامه و مرجع نویسی |
دانشنامه‌نویس، ویراستار و ناشر آلمانی و سرسلسلۀ خاندان بروکهاوس. پس از اتمام تحصیل، در رشتۀ تربیت بدنی، مدتی در تجارتخانه‌ای در دوسلدورف کار کرد. دو سال در دانشگاه لایپزیگ، در رشتۀ زبان و ادبیات به‌تحصیل پرداخت و سپس در دورتموند فروشگاهی برای کالاهای انگلیسی دایر کرد. در ۱۸۰۱م راهی هلند شد و در آمستردام به کسب و کار پرداخت. در ۱۸۰۵م به‌کار نشر روی آورد. در ۱۸۰۸م حق نشر دایرةالمعارفی با عنوان Conversations-Lexikon که انتشار آن از ۱۷۹۶م آغاز شده و در شرف ورشکستگی بود را خریداری کرد و در سال‌های ۱۸۱۰ـ۱۸۱۱م آن را منتشر کرد. در ۱۸۱۱م به آلمان بازگشت و در آلتنبورگ ساکن شد. ویراستاری ویراش دوم این اثر در ۱۸۱۲م آغاز شد و تا ۱۸۱۹م انتشار آن ادامه داشت که شهرتی جهانی یافت و الگوی بسیاری از دایرةالمعارف‌های معتبر جهان شد. دایرةالمعارف''امریکانابر پایۀ ویرایش هفتم این دایرةالمعارف تدوین و تألیف شده است. بروکهاوس در ۱۸۱۸م با احداث چاپخانه‌ای بزرگ در لایپزیگ، در آن شهر ساکن شد. او به انتشار چندین نشریۀ معتبر در حوزه‌های ادبیات و تاریخ دست یازید. پس از درگذشت بروکهاوس (۱۸۲۳م)، پسر بزرگش، فریدریش بروکهاوس (۱۸۰۰ـ۱۸۶۵م) کار پدر را پی گرفت. در ۱۸۳۱م تدوین و انتشار دایرةالمعارف عمومی علوم و فنون را آغاز کرد. پس از بازنشستگی او، در ۱۸۵۰، برادرش هاینریش بروکهاوس (۱۸۰۴ـ۱۸۷۴م) کار نشر را ادامه و به نحو چشمگیری توسعه داد. از ویرایش سیزدهم (۱۸۸۲ـ۱۸۸۷م) نام بروکهاوس به‌عنوان دایرةالمعارف اضافه شد. هاینریش به ادبیات و علوم خدمات ارزنده‌ای کرد و به‌همین علت، دانشگاه ینا، در ۱۸۵۸م، به او درجۀ دکترای افتخاری اهدا کرد. هرمان بروکهاوس (۱۸۰۶ـ۱۸۷۷م)، مستشرق و ایران‌شناس آلمانی، پسر دیگر فریدریش آرنولد بروکهاوس است. نیز ← دایرةالمعارف بروکهاوس