بسطام، دژ
بَسْطام، دِژِ
| دژ بسطام | |
|---|---|
| نام فارسی | دژ بسطام |
| کشور | ایران |
| استان | آذربایجان غربی |
| موقعیت | روستای بسطام، نزدیک روستای چارپاره، از توابع شهرستان قره‌ضیاء‌الدین |
| کاربری | قلعه |
| مشخصات معماری | دژ ساخته شده با فن حجاری باد‌بُر، همراه با سنگ‌های خشکه‌چین، به مساحت حدود ۳۲هکتار |
| زمان ساخت | دورۀ امپراتوری اورارتو (۸۵۰ـ۷۱۴پ‌م) |
| سازنده | روسا (بانی) |
بقایای برجی باستانی در استان آذربایجان غربی، در روستایی به همین نام در نزدیکی روستای چارپاره از توابع شهرستان قره‌ضیاء‌الدین. دژ بسطام همراه با دو دژ توپراق قلعه (قلعۀ وان) و کارمیر بلور سه دژ بزرگ پادشاهی اورارتو و در ردیف دژهای بزرگ دورۀ امپراتوری اورارتو (۸۵۰ـ۷۱۴پ‌م) بوده است. کاوش بسطام را هیئت باستان‌شناسان آلمانی، وُلفرام کلایس[۱] و اِشتِفان کرول[۲] در دهۀ ۱۳۴۰ش آغاز کرده و تا ۱۳۵۷ش ادامه دادند. کتیبۀ میخی اورارتویی دژ بسطام نام آن‌جا را روسایی اوروتو و بانی را نیز روسا (۷۳۰ـ۷۱۴پ‌م) معرفی می‌کند. گویا این دژ در حدود ۶۵۰ تا ۶۰۰پ‌م با حملۀ مادها سقوط کرده و تا دوران اسلامی متروک مانده بود.
دژ بسطام با فن حجاری باد‌بُر ساخته شده و سنگ‌های آن خشکه‌چین هستند و یکی از مشهورترین سیستم‌های آبرسانی و فاضلاب را در میان دژهای باستانی خاورمیانه دارد. مساحت دژ بسطام حدود ۳۲هکتار است و ارک شاهی، بخش مسکونی، اسلحه‌خانه، انبار غلات، معبد و اصطبل سلطنتی دارد.