بوتا، پل امیل (ح ۱۸۰۲ـ۱۸۷۰)

بوتا، پُل اِمیل (ح ۱۸۰۲ـ۱۸۷۰)(Botta, Paul Emile)
دیپلمات و عتیقه‌شناس فرانسوی. نخستین کسی است که در بین‌النهرین، بخشی از عراق امروز، حفاری کرد. زمانی که کنسول فرانسه در موصل بود (۱۸۴۲)، تپۀ کویونجیک، محلِ نینوا، پایتخت آشور، را کاوش کرد. بوتا در ۱۸۴۳ به خُرس‌آباد رفت و خرابه‌های یکی از قصرهای آشور باستان را کشف کرد و مجسمه‌ها و نوشته‌های باستانی بسیاری یافت که شرح بسیاری از آن‌ها در کتاب مقدس آمده است. آوازۀ بوتا علاوه بر اکتشافاتش در سرزمین آشور، به‌سبب خدماتش در زمینۀ خطوط میخی، به‌ویژه خط و زبان بابلی بوده است. اثر بزرگ او آثار تاریخی نینوا (۱۸۴۹ـ۱۸۵۰) نام دارد. در مقام پزشکِ همراه محمدعلی پاشا، خَدیو مصر، به سنار در سودان رفت (۱۸۳۰). پس از تصدی مشاغل مختلف در عراق، سرکنسول فرانسه در طرابلس، شمال افریقا، شد.