بیرام خان، محمد «خان خانان» (968ق)

بَیرام‌خان، محمّد «خان خانان» ( -۹۶۸ق)

محمّد «خان خانان» بَیرام‌خان
درگذشت	۹۶۸ق
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
لقب	خان خانانی، خان بابا
آثار	دیوان اشعار
گروه مقاله	ادبیات فارسی
خویشاوندان سرشناس	سیف‌علی بَیگ (پدر)

از امرا و وزرای معروف سلسلۀ تیموریان هند. پسر سیف‌علی بَیگ از طایفۀ بهارلو بود و در شانزده‌سالگی به خدمت ظَهیر‌الدّین بابُر و همایون‌شاه درآمد و به پیشنهاد وی، همایون‌شاه در ۹۵۰ق به ایران پناهنده شد و خود نیز او را همراهی کرد. شاه طهماسب اول در ایران به وی خطاب «خانی» داد و وقتی همایون‌شاه در ۹۵۳ق قندهار را تصرف کرد، بیرام‌خان را به حکومت این شهر گماشت و لقب «خان خانانی» به او داد. همایون در ۹۶۳ق منصب اتابکی شاهزاده اکبر را نیز با خطاب «خان‌بابا» به او اعطا کرد. پس از درگذشت همایون (۹۶۳ق)، بیرام‌خان با ابتکار و سرعت عمل، اکبر را بر تخت نشاند و خود اختیار کامل امور را در دست گرفت اما در ۹۶۷ق اکبرشاه، بیرام را از مقام وزارت خود عزل کرد. او نیز در مخالفت با اکبرشاه راهی پنجاب شد، اما در جنگی که بین بیرام و لشکریان اکبر روی داد، شکست خورد. با این حال، مورد عفو و الطاف اکبرشاه قرار گرفت. سرانجام در پَتَن گُجرات، طی حملۀ افغانان کشته شد. بیرام، شیعه و از قریحۀ شاعری بهره‌مند بود. دیوان اشعارش به چاپ رسیده است.