بیعت رضوان

بِیعت رضوان

عنوان بیعت گروهی از مسلمانان با پیامبر(ص) که به بیعت تحت‌الشجره نیز معروف است. اصحاب یادشده بعدها به اصحاب شجره معروف شدند. این بیعت در سال ششم پس از هجرت در محلی به نام حُدَیْبیه، در یک منزلی مکّه، واقع شد. در این سال پیامبر(ص)، همراه جمعی از صحابه که تعداد آن‌ها را ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ نفر نوشته‌اند، برای زیارت‌خانۀ خدا عازم مکه شد، امّا مردم مکه در محل یادشده راه را بر آن‌ها بستند. پیامبر(ص) نخست کسی به نام خَراش را بر شتر خود نشاند و به مکه فرستاد تا به بزرگان آن‌جا بگوید که آنان صرفاً برای زیارت خانه خدا آمده‌اند و قصد جنگ با آنان را ندارند. آن‌ها شتر پیامبر را پی کردند و چیزی نمانده بود که خراش را نیز به‌قتل برسانند. بار دوم پیامبر عثمان را برای گفت‌وگو با آنان فرستاد و چون بازگشت او به‌طول انجامید و احتمال کشته‌شدن عثمان می‌رفت، مسلمانان حاضر در آن‌جا در زیر درختی (درخت سَمُره) بر سر جانشان با پیامبر بیعت بستند. از سوی دیگر، فرستادگان مکه در حدیبیه با پیامبر صلح کردند و قرار بر این شد که پیامبر به مدینه بازگردد و سال آینده به زیارت خانۀ خدا بیاید. این صلح را «صلح حدیبیه» می‌خوانند. آیه ۱۸ سورۀ فتح در قرآن اشاره به واقعۀ بیعت شجره دارد. مسجدی در محل این بیعت وجود داشته است.