تبرائیان
تَبَرّائیان
(یا: اهل تَبَرّی) جماعتی شیعی که امامت و ولایت را حق مسلّم امام علی (ع) و فرزندانش میدانند و از ظلمکنندگان بر آل محمد (ص) تبرّی میجویند. وجوب برائت از مخالفان و معاندان پیامبر و اهل بیت، در کتب اخبار شیعه و احادیث ائمه تصریح شده است. اعتقاد به تبرّی که پیشینۀ آن به قرن ۱ق میرسد، در عهد عباسیان و آل بویه و سلاجقه نیز مرسوم بود و اهل تبرّی که در این دورهها گاه به سبب افراط در اظهار تبرّی با خشونت اُمَرا روبهرو میشدند، تقیه میکردند. تبرائیان در دورۀ صفویه آشکارا در مساجد و کوی و برزن به لعن غاصبانِ حق اهل بیت میپرداختند و در این امر افراط میکردند و بر در و دیوار اماکن عمومی اشعار و عباراتی در این زمینه مینوشتند. اگرچه شاه اسماعیل دوم صفوی فرمان به ترک تبرّی داد و شاهعباس اول صفوی و نادرشاه افشار نیز تبرائیان را از افراط در تبرّی منع کردند، اما این رسم در عهد زندیه و قاجاریه، با وجود ممانعتهایی از سوی دولت، همچنان در میان عامۀ مردم رایج بود. برخی آداب و رسوم که سبب تفرقۀ میان شیعه و سنی بوده است، از رسوم تبرائیان است.