تفتیش عقاید

تَفْتیشِ عَقایِد (inquisition)
دادگاهی که کلیسای کاتولیک در ۱۲۳۳م برای برانداختن فساد عقیده و بدعت در دین به راه انداخت. تفتیش عقاید عمدتاً در فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، و امپراتوری مقدس روم فعالیت‌ داشت و پس از ظهور جنبش اصلاح دینی فعالیت آن بیشتر شد و به قارۀ امریکا نیز رسید. محاکمه‌ها سرّی و توام با شکنجه بود و مجازات‌ها از جریمۀ نقدی، شلاق، و زندان تا مرگ در آتش را شامل می‌‌شده است. در دورۀ فعالیت تفتیش عقاید در اسپانیا تا الغای آن در ۱۸۳۴، کمابیش ۶۰هزار محاکمه صورت گرفت. این دادگاه از ۱۵۴۲ در رم برای مقابله با رشد مذهب پروتستان آغاز به‌کار کرد. با وجود آمار خامی که دردست است، روشن نیست که تفتیش عقاید تا چه اندازه فراگیر یا مؤثّر بوده است.

 

---