حاشیه سازنده
حاشیۀ سازنده (constructive margin)
(یا: حاشیۀ واگرا) در زمین‌ساخت صفحه‌ای[۱]، ناحیۀ دورشدن دو صفحه از هم. ماگما[۲] یا سنگ‌های مذاب در طول این حاشیه به سطح زمین می‌رسند و پوستۀ[۳] جدیدی، معمولاً به‌صورت پشته[۴]، ایجاد می‌کنند. با گذشتِ زمان، مواد مذاب بیشتری به سطح می‌رسند و در بستر دریا[۵] گسترش می‌یابند، مثلاً، بالاآمدن ماگما در پشتۀ میان اقیانوس اطلس موجب شده است بستر این اقیانوس پنج سانتی‌متر در سال رشد کند. آتشفشان‌ها ممکن است در طول پشته‌ها تشکیل و به‌همین‌ترتیب، سبب ایجاد جزایری، مثل جزیرۀ ایسلند، شوند. فوران‌های آتشفشانی در حاشیه‌های صفحه‌ایِ سازنده نسبتاً آرام است و گدازه‌های آتشفشانی پس از سردشدن بازالت[۶] تولید می‌کنند. ماگما از میان پشتۀ میان اقیانوسی خارج می‌شود، پوستۀ جدیدی می‌سازد، و بستر اقیانوس را گسترش می‌دهد. پیدایش شکافت در صفحات پوسته‌ای، جایی که در آن مواد جدید شکل می‌گیرند، موجب رانده‌شدن صفحات به دو طرف می‌شوند. این پدیده معمولاً براثرِ عمل آتشفشانی رخ می‌دهد.