حکومت خودگردان فلسطین
حکومت خودگردان فلسطین (Palestine National Authority)
هیئت حاکمۀ موقتی، که به‌دنبال مذاکرات صلح در ۱۹۹۱ در مادرید و به‌ویژه قرارداد اسلو در ۱۹۹۳ در ژوئیۀ ۱۹۹۴ تشکیل شد تا ادارۀ امور فلسطینیان را در سرزمین‌های تازه‌آزادشدۀ نوار غزه[۱]، اریحا[۲]، و سپس مناطق دیگر کرانۀ باختری[۳] از اسرائیل تحویل گیرد. یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف)[۴]، ریاست این هیئت را برعهده داشت. حکومت خودگردان فلسطین صلاحیت حاکمیت بر همۀ نواحی سابقاً اشغالی، به استثنای نقاط مهاجرنشین‌ها و اتباع اسرائیلی، را برعهده گرفت؛ اسرائیل مسئولیت دفاع خارجی و امور خارجه را برای خود حفظ کرد. در دسامبر ۱۹۹۴، اسرائیل ادارۀ امور بهداشتی و جمع‌آوری مالیات را به حکومت ملی فلسطین واگذار کرد و حیطۀ اختیارات آن را وسعت داد. در انتخابات شورای ملی فلسطین[۵] (۱۹۹۶)، که ۸۸ عضو داشت، یاسر عرفات به ریاست این شورا برگزیده شد. در مه ۱۹۹۹ عرفات اظهار کرد که پیش از پایان سال، استقلال کشور فلسطین اعلام خواهد شد. اما در ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ این موضوع را عمدتاً به‌‌سبب ترس از برهم‌خوردن روند صلح بارها به تعویق انداخت. حکومت خودگردان فلسطین ناچار بود در حوزۀ صلاحیت خود با گروه‌های مبارز فلسطینی، که علیه سربازان اشغالگر اسرائیلی و نیروهای پلیس حکومت خودگردان فلسطین مبارزه می‌کردند، مقابله کند. در نوامبر ۱۹۹۹، بیست شخصیت مهم کرانۀ باختری، با امضای دادخواستی این حکومت را به فساد متهم و مسئولیت را متوجه عرفات کردند، حکومت واکنشی خشم‌آلود نشان داد. از این گروه فقط اعضای پارلمان به‌علت مصونیت دستگیر نشدند، اما سایر امضاکنندگان بدون طرح اتهام علیه آنان بازداشت شدند. با قتل یکی از امضاکنندگان به ضرب گلوله، خشم عمومی در برابر واکنش عرفات افزایش یافت. اتحادیۀ اروپا[۶] در فوریۀ ۲۰۰۱، برای جلوگیری از سقوط حکومت خودگردان فلسطین، اعطای مبلغ ۶۰میلیون یورو کمک اقتصادی برای این حکومت را اعلام کرد. پس از انتخاب آریل شارون[۷] به نخست‌وزیری و شکست مذاکرات دوجانبه و عدم التزام اسرائیل به توافقات و ادامه تجاوزات مکرر و کشتار و تخریب که حتی به حبس یاسر عرفات در رام‌الله انجامید، حکومت خودگردان زیر فشار بیشتری قرار گرفت. پس از درگذشت عرفات (۲۰۰۴) محمود عباس، معروف به ابومازن، جانشین او شد و دولت اسرائیل نوار غزه را تخلیه کرد. در انتخابات شوراهای شهر و روستا و سپس نمایندگان سازمان حماس اکثریت بزرگی به‌دست آورد و دولت جدید به ریاست اسماعیل هَنیّه تشکیل شد (۲۰۰۶) و درپی آن اختلافات اسرائیل و فلسطینیان دوباره شدت گرفت. در ۲۰۰۷ درپی اختلاف محمود عباس و اسماعیل هنیه بالاخره محمود عباس پارلمان را منحل و هنیه را از نخست‌وزیری برکنار کرد. حماس در یک وضعیت اضطراری نوار غزه را از وجود نیروهای طرفدار محمود عباس پاکسازی و موقعیت خود را در آن ناحیه تحکیم بخشید.