خایوس

خائوس (Chaos)

 

در کیهان‌شناسی دیرین یونانی، خلأ آغازین عالم یا ورطۀ تارتاروس (جهان زیرین). از دیدگاه هِزیود، نخست خائوس بود و سپس گایا و اِروس (زمین و شوق) پدید آمدند. اما گایا زاییدۀ خائوس نبود؛ خائوس اِرِبوس (تاریکی) و نوکس را زایید. نوکس ابتدا آیتر (هوای روشن بالا) و روز را به‌دنیا آورد و سپس جنبه‌های تیره و هولناک مانند رؤیا و مرگ و جنگ و قحطی جهان را. در کیهان‌شناسی‌های جدیدتر، خائوس عموماً بر حالت اولیۀ کائنات دلالت می‌کرد. مفهوم امروزی خائوس از اووید است که آن را تودۀ بی‌شکل و بی‌نظم اولیه‌ای می‌داند که سازندۀ جهان از آن عالم منظم را می‌سازد. این مفهوم خائوس را آباء کلیسا نیز در تفسیر داستان آفرینش براساس سِفر پیدایش (باب اول) به‌کار بردند.

 

---