خلمنو
خِلْمْنو (Chelmno)
نخستین اردوگاه مرگ آلمان در جنگ جهانی دوم، حدود ۵۰کیلومتری شمال شرق بیدگوشچ[۱] در غرب لهستان. پیش از آن که این اردوگاه در ۱۹۴۴ بسته و تخریب شود، جمعاً قریب به ۳۵۰هزار یهودی و کولی در آن‌جا کشته شدند. خلمنو در ۱۹۴۱ تأسیس شد و در آن‌جا برای کشتن افراد ابتدا از دودِ اگزوز کامیون‌های سقف‌دار و بعدها گاز زیکلون بی[۲] استفاده می‌کردند. فراریان خلمنو نخستین کسانی بودند که از کشتار برنامه‌ریزی‌شدۀ یهودیان در این اردوگاه خبر دادند، اما ابتدا کسی این موضوع را باور نکرد.