دانیل کانمن (1934- )

دانیل کانمن (1934- ) (Daniel Kahneman)

دانیل کانمن
زادروز	تل آویو 1934م
ملیت	امریکایی-اسرائیلی
تحصیلات و محل تحصیل	اخذ مدرک دکترا در ۱۹۶۱ در رشتۀ روان‌شناسی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
شغل و تخصص اصلی	روان‌شناس
شغل و تخصص های دیگر	اقتصاددان
فعالیت‌های مهم	کار بر روی روان‌شناسی قضاوت و تصمیم‌گیری، و نیز اقتصاد رفتاری
آثار	تفکر سریع و کند؛ توجه و تلاش ؛ قضاوت بدون قطعیت؛ انتخاب‌ها، ارزش‌ها و چارچوب‌ها.
گروه مقاله	روانشناسی و روانپزشکی
پست تخصصی	عضو آکادمی ملی علوم، انجمن فلسفه، آکادمی هنرها و علوم امریکا و همچنین عضو انجمن روان‌شناسی امریکا، انجمن روان‌شناسان تجربی و جامعۀ اقتصادسنجی
جوایز و افتخارات	برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۲ ، به طور مشترک با ورنون اِل اسمیت امریکایی، برای کار بر روی نظریهٔ چشم‌انداز

دانیل کانمن

دانیل کانمن

روان‌شناس و اقتصاددان امریکایی-اسرائیلی متولد تل آویو که به علت کار بر روی روان‌شناسی قضاوت و تصمیم‌گیری، و نیز اقتصاد رفتاری مشهور است. یافته‌های تجربی وی فرض عقلانیت انسانی حاکم در نظریۀ اقتصادی مدرن را به چالش می‌کشد. بسیاری از دانشمندان حوزۀ اقتصاد رفتاری، او را بهترین فرد در شناخت نحوۀ تصمیم‌گیری انسان می‌دانند.

کانمن به همراه آموس تورسکی و دیگران، مبنایی شناختی برای خطاهای رایج انسانی ارائه کرد و نظریۀ چشم‌انداز را گسترش داد. او در سال ۲۰۰۲ برای کار بر روی نظریهٔ چشم‌انداز، به طور مشترک با ورنون اِل اسمیت امریکایی، برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد شد. نظریۀ چشم‌انداز او را یکی از مهم‌ترین دستاوردهایش می‌دانند؛ نظریه‌ای که یکی از مبناهای شکل‌گیری دانش اقتصاد رفتاری بوده است.

نظریۀ چشم‌انداز به دنبال تبیین چگونگی تأثیر احساسات و ترجیحات روان‌شناختی افراد بر نحوۀ تصمیم‌گیری‌شان است. این الگو نشان می‌دهد که چگونه افراد در بعضی مواقع به‌طور سیستماتیک، اصل عقلانیت اقتصادی را نادیده می‎گیرند و بر خلاف اصول عقلانی رفتار می‎کنند. بر اساس این نظریه، احساس نارضایتی از ضرر و زیان بیش از احساس رضایت از کسب سود است.

در سال 2011، مجلۀ فارین پالیسی نام او را در فهرست برترین متفکران جهانی قرار داد. در همان سال، کتابش با عنوان تفکر سریع و کند، که خلاصۀ بسیاری از تحقیقاتش است، منتشر و به پرفروش‌ترین کتاب تبدیل شد. این کتاب را می‎‌توان به نوعی مرجع کتاب‌های اقتصاد رفتاری در نظر گرفت.

در حال حاضر، او استاد برجستۀ روان‌شناسی در دانشکدۀ وودرو ویلسون دانشگاه پرینستون است. کانمن عضو آکادمی ملی علوم، انجمن فلسفه، آکادمی هنرها و علوم امریکا و همچنین عضو انجمن روان‌شناسی امریکا، انجمن روان‌شناسان تجربی و جامعۀ اقتصادسنجی است.

در سال 2015، هفته‌نامۀ اکونومیست او را به عنوان هفتمین اقتصاددان تأثیرگذار در جهان معرفی کرد. تأثیرگذاری نظریات و مطالعات او تا حدی بوده که با وجود این‌که هرگز به صورت رسمی اقتصاد نخوانده و مطالعاتش عموماً‌ در حوزۀ روان‌شناسی بوده، اما او را یکی از بزرگ‌ترین افراد تاثیرگذار در توسعۀ نظریه‌های رفتاری در اقتصاد می‌دانند.

در اوایل دهۀ 1920، والدینش از لیتوانی به فرانسه مهاجرت کرده بودند و او دوران کودکی‌اش را در پاریس گذراند. در 1940 که آلمان نازی لیتوانی را اشغال کرد، کانمن و خانواده‌اش در پاریس بودند. آنان در 1948 از فرانسه به اسرائیل بازگشتند. در 1954، او مدرک لیسانس و فوق لیسانس خودش را در رشتۀ روان‌شناسی و علوم ریاضی از دانشگاه عبری اورشلیم دریافت کرد. سپس، به نیروهای دفاعی اسرائیل پیوست تا دوران نظام وظیفه را بگذراند. او در بخش روان‌پزشکی در ارتش اسرائیل خدمت کرد. در ۱۹۵۸ به ایالات متحدۀ امریکا رفت و مدرک دکترای خود را در ۱۹۶۱ در رشتۀ روان‌شناسی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی اخذ کرد. او مدرک‌های افتخاری بسیاری را از دانشگاه‌های متعدد دریافت کرده و برای فعالیت‌های خود جوایز مختلفی، از جمله جایزۀ یک عمر تلاش و موفقیت را از انجمن روان‌شناسی امریکا گرفته است.

از دیگر کتاب‌های اوست: توجه و تلاش ، قضاوت بدون قطعیت، انتخاب‌ها، ارزش‌ها و چارچوب‌ها.

---