روباه
روباه (fox)
یکی از گونه‌های کوچک سگ‌های وحشی، از خانوادۀ سگ‌سانان[۱]. این جانوران در افریقا، آسیا، اروپا، امریکای شمالی و امریکای جنوبی زندگی می‌کنند. روباه‌ها از حیوانات متنوعی، از کرم‌ها گرفته تا خرگوش‌ها، تغذیه می‌کنند. به‌علاوه، روباه‌ها اجساد سایر جانوران را هم می‌خورند و از میوه هم تغذیه می‌کنند. این جانوران بسیار سازش‌پذیرند و جمعیت‌های بزرگی را در نزدیکی مناطق شهری تشکیل می‌دهند. بیشتر روباه‌ها شب‌فعال‌اند و دالان‌ها یا آشیانه‌های زیرزمینی می‌سازند. طول روباه معمولی یا روباه قرمز[۲] Vulpes vulpes به حدود ۶۰سانتی‌متر می‌رسد و دمی ۴۰سانتی‌متری دارد. پوست این نوع روباه به رنگ قرمز است و بخش‌های سیاه‌رنگی در پشت گوش‌اش دیده می‌شود. نوک دم به رنگ روشن است. سایر انواع روباه‌ها عبارت‌اند از روباه قطبی[۳] Alopex lagopus؛ روباه‌های خاکستری[۴] جنس Urocyon بومی امریکای شمالی و مرکزی، و جنس Dusicyon بومی امریکای جنوبی. سگ‌های منقرض‌شدۀ جزایر فاکلند[۵] نیز متعلق به این جنس‌اند. در بریتانیا، در اواخر زمستان ۲۴۰هزار، و در اواخر تابستان ۵۰۰هزار روباه یافت می‌شود که ۸۶ درصد آن‌ها در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. در جهان، سالانه ۳.۴میلیون روباه برای استفاده از پوستشان کشته می‌شوند. چهار گونه از خانواده سگ‌سانان در ایران شناسایی شده است که عبارت‌اند از شاه‌روباه (Vulres cana)، روباه ترکمنی یا روباه کُرساک (Vulpes corsac)، روباه شنی (Vulpes rueppellii)، و روباه معمولی (Vulpes vulpes). شاه‌روباه در فارس و خراسان مشاهده شده است. جانوری است کوچک و زیبا که جمعیت آن بسیار کم شده است. روباه ترکمنی در دشت گرگان و کوه‌های ترکمن‌صحرا یافت می‌شود. روباه شنی در مناطق خشک مرکز، جنوب غربی و شرق ایران، و روباه معمولی در جنگل‌های شمال و بیشتر نواحی کشور زندگی می‌کند.