سنجاب
سَنْجاب (squirrel)
جوندهای از خانوادۀ سنجاب[۱]. سنجابها در همۀ جهان، جز استرالیا، ماداگاسکار[۲] و نواحی قطبی، یافت میشوند. برخی سنجابها درختزیاند و معمولاً دمی پشمالو دارند، برخی دیگر غشاهایی بین پاهایشان دارند و به سنجاب پرنده[۳] معروفاند. دیگر اعضا زمینزیاند و معمولاً اشکال حفار سنجابهای زمینی[۴]، شامل چیپمانک[۵]، گوفر[۶]، مارموت[۷]، و سگهای چمنزار[۸] را دربرمیگیرند. سنجاب قرمز[۹] Sciurus vulgaris در سراسر اروپا و شمال آسیا یافت میشود. این سنجاب حدود ۲۳ سانتیمتر طول دارد و دمش ۱۸ سانتیمتر است. پوششی قرمزرنگ و دمی پشمالو دارد. سنجاب بچههایش را در لانههای ساقهای بزرگ میکند. با آنکه در زمستان کمتر فعال است، به خواب زمستانی نمیرود. این سنجاب میوههای مغزدار را در انباری زمستانی مدفون میسازد. در بریتانیا، سنجاب قرمز در بسیاری از مناطق با سنجاب خاکستری[۱۰] Sciurus carolinensis، که از شمال امریکا آمده است، جایگزین شده است. در ۱۹۹۶، دربرابر ۲.۵میلیون سنجاب خاکستری، ۱۶۰هزار سنجاب قرمز باقی مانده بود. سنجابهای زمینی یا گوفرها، شبکهای از تونل در زمینهای باز ایجاد میکنند و غذایشان را در کیسههای گونهای حمل میکنند. در ایران، چهار گونه سنجاب، دو گونه درختزی و دو گونه زمینی، شناسایی شده است. سنجاب ایرانی Sciurus anomalus و سنجاب بلوچی Funambulus pennanti لانههایشان را در سوراخهای درختان میسازند. سنجاب زمینی (کلاهو) Spermophilus fulvus و سنجاب ناخندراز Spermophilopsis leptodaetylus در شنزارها زندگی میکنند و لانۀ خود را در زمین میکَنَند.