سن پترزبورگ

سَنْ‌پِتِرْزْبورْگ (St Petersburg)

سن پترزبورگ
کشور	روسیه
نام فارسی	سَنْ‌پِتِرْزْبورْگ
نام لاتین	St Petersburg
جمعیت	4,582,300 نفر
موقعیت	رأس خلیج فنلاند
تولیدات و صنایع مهم	کشتی‌سازی، نساجی و توليد ماشين‌آلات و مواد شیمیایی
برخی بناهای مهم	کاخ زمستانی؛ موزۀ اِرمیتاژ؛ موزۀ روسی و کلیسای جامع سنت آیزاک. قلعۀ سنت پطرس و سنت پُل در جزیرۀ نِوا
استان یا ایالت	سَنْ‌پِتِرْزْبورْگ

کليساي سن پترزبورگ

مرکز ناحیۀ سن‌پترزبورگ، در فدراسیون روسیه، در رأس خلیج فنلاند، با ۴,۵۸۲,۳۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). صنایع آن عبارت‌اند از کشتی‌سازی، نساجی، و توليد ماشين‌آلات و مواد شیمیایی. در ۱۹۱۴ پتروگراد، و از ۱۹۲۴ تا ۱۹۹۱ لنینگراد نام داشت، سپس به نام اصلی خود بازگشت. سن‌پترزبورگ، واقع در زمینی پست و تالابی، با مصب‌های رود نوا به چند قسمت تقسیم شده است؛ رود مزبور آن را به دریاچۀ لادوگا متصل می‌کند. هوای آن بسیار سرد است. با احداث آبراه کشتی‌رو (‌۱۸۷۵‌ـ‌۱۸۹۳) تا بالتیک، به دریابندر تبدیل شد. این شهر همچنین با رود و آبراه به دریاهای خزر و سیاه متصل است. در ۱۹۷۵، ارتباط دریایی با دریای سفید در نزدیکی بلومورسک، از طریق دریاچه‌های اونگا و لادوگا، کامل شد؛ درنتیجه به نیروی دریایی اجازه می‌داد بدون ردیابی ناتو وارد دریای بارنتس شود. سن‌پترزبورگ دارای بلوارهای وسیع است و معماری آن شهرت دارد. بیشتر بناهای باروک و کلاسیک آن متعلق به قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹، در جنگ جهانی دوم آسیب ندیدند. موزه‌های آن عبارت‌اند از کاخ زمستانی، اقامتگاه تزارها تا ۱۹۱۷؛ موزۀ اِرمیتاژ؛ موزۀ روسی (کاخ میخائیل سابق)، و کلیسای جامع سنت آیزاک. قلعۀ سنت پطرس و سنت پُل، در جزیرۀ نِوا، قدیمی‌ترین بنای این شهر است و اکنون زندان سیاسی است. دانشگاه آن در ۱۸۱۹ تأسیس شد. پطر کبیر سن‌پترزبورگ را در ۱۷۰۳ به‌منزلۀ راه خروجی به بالتیک ساخت و از ۱۷۱۲ در آن اقامت گزید. این شهر پایتخت امپراتوری روسیه (۱۷۰۹‌ـ‌۱۹۱۸) و مرکز همۀ جنبش‌های انقلابی اصلی، از دکابریست‌ها در ۱۸۲۵ گرفته تا انقلاب ۱۹۱۷، بود. شهر در زمان هجوم آلمان در جنگ جهانی دوم، از ۳۰ اوت ۱۹۴۱ تا ۲۷ ژانویۀ ۱۹۴۴، دربرابر محاصره و بمباران‌ها مقاومت کرد. نیروی هوایی آلمان (لوفت‌وافه) بیش از ۱۰۰‌هزار بمب و ۱۵۰‌هزار تا ۲۰۰‌هزار گلوله توپ بر شهر فروریخت، اما بیشتر تلفات (حدود ۱.۳ تا ۱.۵ ‌میلیون نفر) ناشی از گرسنگی و سرما بود. پاتک‌های شوروی از ۱۹۴۳ آغاز شد، اما محاصره تا ۱۹۴۴ ادامه یافت. در ژوئن ۱۹۹۱، ۵۵ درصد از ساکنان شهر با نام تزاری سن‌پترزبورگ، موافق و ۴۳ درصد مخالف بودند؛ در سپتامبر ۱۹۹۱، پارلمان آن را تأیید کرد. یک ماه پیش از آن، آناتولی سوبچاک، شهردار، و هزاران شهروند از تلاش برای کودتا برضد میخائیل گورباچف، رهبر شوروی، جلوگیری کرده بودند.