عبدالله بن حسین (مکه ۱۲۹۹ـ بیت المقدس ۱۳۷۰ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

عَبدُالله بن حسین‌ (مکه ۱۲۹۹ـ بیت‌المقدس ۱۳۷۰ق)

ملک عبدالله، اولین پادشاه اردن (حک: ۱۳۶۵ـ۱۳۷۰ق)؛ پسر حسین بن علی و برادر بزرگ فیصل اول. در جوانی به‌دعوت‌ سلطان‌ عبدالحمید دوم‌ به‌ استانبول‌ رفت‌ و در آن‌جا تحصیل کرد. در ۱۳۲۶ق به‌همراه‌ پدرش‌ به‌ مکه‌ بازگشت‌ و نمایندۀ‌ مکه‌ در پارلمان‌ عثمانی‌ شد (۱۳۲۷ـ۱۳۳۲ق). در شورش‌ عرب‌ها برضد ترک‌ها، به رهبری پدرش، شرکت‌ کرد (۱۳۳۴ق) و در نبردهای‌ حجاز، چون‌ طائف‌ و مدینه،‌ حضور داشت‌. در دولت‌ جدید پدرش‌ وزیر امور خارجه‌ شد (ذی‌الحجۀ ۱۳۳۴). سپس مدینه را از محاصره سپاه عثمانی خارج ساخت و آنان را ناگزیر به تسلیم کرد (۱۳۳۵ق). به‌سبب انتقاد از مواضع مسالمت‌جویانه‌اش در مقابل انگلیس‌ها، از مقامش‌‌ استعفا کرد و خانه‌نشین‌ شد (رمضان ۱۳۴۰). وی از آن ‌پس تا ۱۳۶۵ق با توافق انگلستان امیر شرق اردن‌ نامیده‌ شد و در این‌ سال‌ امارت‌ شرق اردن‌ به‌ پادشاهی‌ اردن‌ و امیر عبدالله‌ به‌ ملک‌ عبدالله‌ تغییر نام‌ داد. در جنگ‌ علیه اسرائیل شرکت داشت. ارتش اردن در این جنگ مغلوب شد و شهرهای رمله و لُد را به اسرائیل واگذار کرد (۱۳۶۷ق). وی با کمک انگلیس درصدد تأسیس دولتی با نام سوریۀ بزرگ (شامل اردن، فلسطین، سوریه و لبنان) بود. سرانجام به‌دست‌ چند جوان‌ عرب‌ فلسطینی‌ به‌قتل‌ رسید.