غیاث الدین بلبن
غیاث‌الدّین بَلْبَن ( ـ۶۸۶ق)
(یا: غیاث‌الدین اُلُغ‌خان) پادشاه مسلمان هند (حک: ۶۶۴ـ۶۸۵ق)، از سلسلۀ مملوکان. از قوم ترک ایلباری بود که در جوانی به دست مغولان دستگیر و سرانجام به سلطان ایلتتمش فروخته و اندکی بعد به‌‌عنوان خاص بردار (محافظ شخصی) ایلتتمش و بعد از مدتی به عنوان امیر شکار انتخاب شد و در دورۀ سلطان رضیه، در زمرۀ امرای چهل‌گانۀ شمشی درآمد. در زمان ناصرالدین محمود شاه اول (حک: ۶۴۴ـ۶۶۶ق) به‌وزارت رسید. پس از مدتی به‌سبب حسادت و سعایت برخی از امرا معزول شد، اما زود به مرتبۀ قبلی بازگشت و مجدداً مناصب مهم نظامی و اصلاح امور مدیریت و کشورداری را برعهده گرفت و با درگذشت ناصرالدین‌شاه (۶۶۶ق)، به حکومت رسید و برای حفظ دهلی، پیوسته در جنگ بود. از این‌رو، در زمان وی هجوم مغول‌ها کاهش یافت و در ایام امارتش اسلام در شمال هند گسترش یافت و رشته‌های دوستی با دیگر ممالک اسلامی مستحکم شد و پاسداری از مرزهای شمالی را به‌عهدۀ فرزند بزرگش، محمد، گذاشت. پس از به‌قتل رسیدن پسرش به‌دست مغولان (در ۶۸۴ق) پریشان شد، چرا که فرزند دیگرش بُغراخان اصلاً اندیشه حکومت نداشت. وی اندکی پس از کشته‌شدن پسرش درگذشت. غیاث‌الدین مردی سخت‌گیر اما دانش‌پرور بود. دربارش کانون دانشمندان، فضلا و شعرایی چون امیرخسرو دهلوی بود.