فرسخ

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فَرسَخ
(یا: فرسنگ؛ پرسنگ) از مقیاس‌های قدیمی سنجش طول در ایران به گفتۀ شاردن، هرودوت و سایر مورخین یونانی آن را به‌صورت «پاراسنگه» ذکر کرده‌اند. برخی آن را کوتاه‌شدۀ پاره‌سنگ دانسته‌اند. در هر صورت فرسنگ مسافتی تقریبی است که شخصی پیاده‌ در مدت یک ساعت می‌تواند آن را طی کند. این واحد احتمالاً در دورۀ پادشاهی ساسانیان به مقیاسی معیارین برای سنجش فاصله تبدیل شده است. به تعبیر علمی دانشمندان، یک فرسخ طول یک بیست و پنجم درجه از طول خط استوا و برحسب واحدهای سامانۀ متری (به نظر حسین منجم) ۹۵۲.۳۸متر است. فرسخ شرعی را برابر با ۳ میل عربی و هر میل را ۱,۰۰۰ باع در نظر می‌گرفتند. با توجه به این که هر باع ۴ ذراع شرعی و هر ذراع شرعی ۴۹.۸۷۵ سانتی‌متر است، هر فرسخ شرعی معادل ۵۹۸۵ متر خواهد بود. فرسخ شرعی همان مبنای احکام قصر یا کوتاه‌خواندن نماز و یا شکستن روزۀ مسلمانان است، بدین‌ترتیب که اگر مسافت رفت‌و‌برگشت شخص در یک روز از محل سکونت او بیش از ۸ فرسخ شرعی باشد، نماز را شکسته می‌خواند و روزه را باز می‌کند.