فیوم
فَیّوم
فرمانداری و شهری در شمال مصر، به فاصلۀ ۹۰کیلومتری جنوب غربی قاهره[۱]. جمعیت شهر ۲۵۰هزار نفر (۱۹۹۲) و جمعیت فرمانداری ۱,۹۸۹,۸۸۱ نفر (۱۹۹۷) است. علت اهمیت این شهر چرخ‌های آبی آن است، که آب کانال بحر یوسف[۲] را توزیع می‌کند. درابتدا واحه[۳]ای به‌نام کروکودیل‌پولیس[۴] و محل اصلی عبادت خدای تمساح (سوبِک[۵]) بود. تک‌چهره‌هایی واقع‌گرایانه از مومیایی‌ها مربوط به قرون ۱ تا ۴م در این ناحیه پیدا شده است. کانال بحر یوسف را دراصل فراعنۀ اهل تب[۶] طراحی کرده‌اند. این کانال به رود نیل راه دارد. صلاح‌الدین ایوبی[۷] بعداً در قرن ۱۲م آن را مرمت کرد. در این فرمانداری محلی معروف به دریاچۀ قارون[۸] قرار دارد، که قدما آن را به‌نام دریاچۀ موئریس[۹] می‌شناختند. در این محل دهلیز تودرتوی معروفی قرار داشت که از عجایب باستانی جهان به‌شمار می‌رفت.