قرقره

قِرقِره (pulley)

قِرقِره

ماشین ساده‌ای متشکل از یک چرخ ثابت و شیاردار که دور آن طناب یا زنجیری پیچیده می‌شود. قرقرۀ ساده فقط جهت اعمال نیرو را تغییر می‌دهد، مانند بالابری ساده برای بالا کشیدن بار. اگر بیش از یک قرقره به‌کار رود، مزیت مکانیکی (← مزیت_مکانیکی) پدید می‌آید، به‌طوری‌که با نیروی مفروض می‌توان بار سنگین‌تری را بالا کشید. مزیت مکانیکی به آرایش قرقره‌ها وابسته است. مثلاً با جعبه‌قرقره‌ای با سه طناب می‌توان بار را با صرف نیرویی معادل یک‌سوم نیروی لازم برای بالابردن مستقیم همان بار با چشم‌پوشی از اصطکاک، جابه‌جا کرد. مزیت مکانیکی چنین جعبه‌قرقره‌ای سه است. با افزایش تعداد طناب‌ها مزیت مکانیکی قرقره افزایش می‌یابد. اگر مجموعه‌ای از قرقره‌ها چهار طناب داشته باشد، مزیت مکانیکی آن چهار است و با نیروی پنج نیوتون، بار بیست نیوتونی را بلند می‌کند.

 

---