قم، استان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قُم، استان

قم، استان
کشور ایران
جمعیت ۱,۰۴۰,۶۸۱ نفر (۱۳۸۵ش)
موقعیت مرکز شمالی ایران - جنوب تهران، غرب سمنان، شمال اصفهان و مرکزی، و شرق استان مرکزی
مرکز قم
تعداد شهرستان‌ها ۱
تعداد بخش ها ۵
کوه‌های استان پلنگ آبی (۳,۱۵۴ متر)، خستک، گلستان، و کوربُلاع
رودهای استان قمرود و قره‌چای
اقلیم گرم و خشک
تولیدات و صنایع مهم فرآورده‌های کشاورزی: انار، صیفی‌جات، غلات، و میوه‌های فصلی - فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی: نساجی، چاپ و صحافی، تولید سنگ‌های ساختمانی و شیرینی‌جات سنتی، و کنسرو و کمپوت - منابع زیرزمینی: ‌سنگ‌های آهکی و گچی، بعضی کانی‌های غیرصنعتی، نفت و گاز
34081900-2.jpg

کوچک‌ترین استان ایران، در مرکز شمالی کشور. بین استان‌های تهران در شمال، سمنان در شرق، اصفهان و مرکزی در جنوب، و استان مرکزی در غرب قرار دارد. این استان از سه ناحیۀ متمایز تشکیل شده است: کوه‌های نه چندان مرتفع شمالی، دشت مرکزی، و کوه‌های نسبتاً بلند جنوبی که بخشی از رشته‌کوه‌های مرکزی ایران است. کوه پلنگ آبی، با ارتفاع ۳,۱۵۴ متر واقع در جنوب استان، بلندترین کوه آن است و کوه‌های خستک، گلستان، و کوربُلاع از دیگر ارتفاعات مهم آن محسوب می‌شوند. شهر مذهبی قم و اراضی کشاورزی و قسمتی از روستاها و آبادی‌های استان در دشت مرکزی جای دارند و دریاچۀ نمک، واقع در مرز شرقی، و دریاچۀ حوض سلطان، که هر دو شوره‌زارهای وسیعی‌اند، همراه با قمرود و قره‌چای، که به دریاچۀ نمک ختم می‌شوند، مهم‌ترین عارضه‌های آبی این استان را تشکیل می‌دهند. اقلیم این استان، به استثنای بخش‌های کوچکی از کوهستان جنوبی که تا اندازه‌ای معتدل‌اند، گرم و خشک است و بارندگی سالانۀ اندکی دارد. استان قم سرزمینی کشاورزی است و فرآورده‌های آن عبارت‌اند از انار، صیفی‌جات، غلات، و میوه‌های فصلی. نساجی، چاپ و صحافی، تولید سنگ‌های ساختمانی و شیرینی‌جات سنتی، و کنسرو و کمپوت بخشی از فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی آن است. سنگ‌های آهکی و گچی و بعضی کانی‌های غیرصنعتی و نفت و گاز از منابع زیرزمینی آن به‌شمار می‌آیند؛ صنعت توریسم نیز اهمیت فراوانی دارد. استان قم با ۱,۰۴۰,۶۸۱ نفر (۱۳۸۵) جمعیت، از یک شهرستان و پنج بخش با مرکزیت اداری شهر قم تشکیل شده است. در تقسیمات کشوری ۱۳۱۶ قم جزئی از استان دوم بود و در سال‌های بعد نیز از شهرستان‌های استان تهران محسوب می‌شد. این استان در ۱۳۷۷ به استانی مستقل تبدیل شد.