لیبریا
لیبِریا (Liberia)
| لیبریا | |
|---|---|
| نام فارسی | لیبِریا |
| نام لاتین | Liberia |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۳,۹۹۴,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای غربی |
| پایتخت | مونروویا |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۴۰.۸ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲ |
| شهرهای اصلی | بیوکنِن، زوئدرو، هارپِر و بِنسون‌ویل |
| زبان | انگلیسی |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۹۷,۷۵۴ |
موقعیت. کشور لیبریا قدیمی‌ترین جمهوری افریقا است. این سرزمین در افریقای غربی و در ساحل اقیانوس اطلس، بین کشورهای سیرالئون در غرب، گینه در شمال، ساحل عاج در شرق، و اقیانوس اطلس در جنوب غربی جا دارد. مساحت این کشور ۹۷,۷۵۴ کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر مونروویا[۱] است.
سیمای طبیعی. جلگۀ ساحلی لیبریا، معروف به گِریْن کوست (ساحل غله)[۲]، پست و باتلاقی و متشکل از مرداب‌های متعدد است. خط ساحلی این ناحیه از انتهای جنوب شرقی به دماغۀ پالماس[۳] و از سوی دیگر به دماغۀ مونت[۴] در مرز سیرالئون منتهی می‌شود. ارتفاعات شمالی و شرقی، مرز میان کشورهای گینه و ساحل عاج را تشکیل می‌دهند و کوه نیمبا[۵] با ارتفاع ۱,۸۵۰ متر در نقطۀ مشترک مرزی سه کشور لیبریا، ساحل عاج، و گینه بلندترین نقطۀ این کشور محسوب می‌شود. رودخانه‌های بسیاری، که از این ارتفاعات می‌گذرند، به سوی جنوب غربی روان می‌شوند و پس از عبور از دره‌های ژرف نواحی مرکزی و پشت‌سر گذاردن جلگۀ ساحلی به اقیانوس اطلس می‌ریزند. رودخانه‌های مرزی مانو[۶]، در مرز سیرالئون، و کاوالی[۷]، که بخشی از مرکز کشور ساحل عاج را تشکیل می‌دهد، و نیز رودخانه‌های سِستوس[۸]، سَنت جان[۹]، سَنت پُل[۱۰]، و لوفا[۱۱]، این کشور را مشروب می‌کنند. لیبریا به سیزده بخش (کاونتی) تقسیم می‌شود و مهم‌ترین شهرهای آن عبارت‌اند از بیوکنِن[۱۲]، زوئدرو[۱۳]، هارپِر[۱۴]، و بِنسون‌ویل[۱۵]. اقلیم لیبریا بسیار گرم و مرطوب است. موسم بارندگی آن از اردیبهشت تا مهر و فصل خشک آن کوتاه و از اواسط تیر تا مرداد است. میانگین دمای سالانۀ نواحی ساحلی در دی‌ماه ۲۶.۱ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۴.۵ درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۵,۱۳۸ میلی‌متر است. اراضی شمالی این کشور پوشیده از جنگل است و برخی از گونه‌های حیات وحش آن عبارت‌اند از پیگمی، شمپانزه، اسب آبی، و تمساح.
اقتصاد. گاو، گوسفند، بز، خوک و چوب از اقلام صادراتی لیبریا است. ماهی از صادرات مهم این کشور به‌شمار می‌آید و تولید برنج فقط به اندازه نیاز داخلی است. آهن از عمده‌ترین اقلام صادراتی لیبریا است و الماس و طلا نیز از دیگر کانی‌های مهم این کشور محسوب می‌شوند. سیمان، سیگار، نوشابه، و روغن نخل برخی از فرآورده‌های صنعتی آن به‌حساب می‌آیند. مونروویا مهم‌ترین بندر لیبریا است و شبکۀ راه‌های زمینی آن فاقد کیفیت لازم است؛ راه‌آهن آن نیز به حمل مواد معدنی اختصاص دارد.
حکومت و سیاست. نوع حکومت لیبریا جمهوری چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری است. مجلس نمایندگان آن ۶۴ عضو، و مجلس سنای آن ۲۶ عضو دارد. دورۀ نمایندگی آن‌ها و نیز دورۀ ریاست‌جمهوری این کشور پنج سال است و رئیس‌جمهور مسئولیت اجرایی و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت لیبریا حدود ۳,۹۹۴,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۴۰.۸ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این سرزمین ۲ درصد است و ۹۵ درصد از جمعیت از قبایل گوناگون افریقایی‌اند و ۷۰ درصد از آنان از باورهای قبیله‌ای پیروی می‌کنند. ۶۱ درصد از مردم این کشور روستانشین‌اند و زبان رسمی آنان انگلیسی است. ساکنان لیبریا را اقوام مختلف افریقایی تشکیل می‌دهند. تجارت برده موجب شد منطقۀ مزبور، که در آن زمان ساحل غله نامیده می‌شد، خالی از سکنه شود. با لغو برده‌داری در ۱۸۶۵، بسیاری از بردگان سیاه‌پوست خواستار بازگشت به افریقا و تشکیل کشوری مستقل شدند. جامعۀ سیاه‌پوستان امریکا در ۱۸۲۱ بخشی از اراضی جنوبی سیرالئون را خریداری کردند و به یاد‌بود همکاری‌ها و مساعدت‌های جیمز مونرو، رئیس‌جمهور وقت امریکا، شهر جدیدی با نام مونروویا در ساحل غله بنا نهادند و سیاهان آزادشدۀ امریکایی را به سرزمین مزبور فرستادند. آنان در آن سرزمین جامعۀ مستقلی تأسیس کردند و در ۱۸۲۱ با همکاری امریکا نخستین قانون اساسی خویش را تدوین نمودند و سرزمین خود را لیبریا، (یا سرزمین آزادگان) نامیدند. لیبریا در ۲۶ ژوئیۀ ۱۸۴۷ از امریکا جدا شد و استقلال خود را اعلام کرد.