ماه (مقیاس)
ماه (مقیاس)(month)
یکای زمان، بر مبنای حرکت ماه بر گرد زمین. زمان مدارپیمایی ماه به دور زمین، از ماه نو یا بَدر تا ماه نو یا بَدر بعدی، که به ماه قمری[۱] یا هلالی[۲] معروف است، ۲۹.۵۳ روز طول می‌کشد. تقویم خورشیدی ایرانی و تقویم غربی بر پایۀ ماه قمری استوار نشده است، بلکه مبنای آن ماه تقویمی و ابداعی بشر برای پُرکردن سال تقویمی است. تقویم اسلامی متکی به ماه قمری است و در نتیجه، هر سال در آن تاریخ‌های ثابت حدود ده روز عقب می‌رود. مدت زمانی که ماه یک دور مدار خود به دور زمین را نسبت به ستاره‌ها طی می‌کند (ماه نجومی) ۲۷.۳۲ روز است. ماه خورشیدی[۳] ۳۰.۴۴ روز و دقیقاً برابر یک‌دوازدهم سال خورشیدی یا مدارگانی است یعنی برابر یک‌دوازدهم مدت زمانی که زمین یک دور مدار خود را بر گرد خورشید طی می‌کند.
| سریانی و عربی | نجومی | میلادی | اسلامی | ایرانی | |
|---|---|---|---|---|---|
| تشرین اول | حمل | ژانویه | محرم | فروردین | |
| تشرین ثانی | ثور | فوریه | صفر | اردیبهشت | |
| كانون اول | جوزا | مارس | ربیع‌الاول | خرداد | |
| كانون ثانی | سرطان | آوریل | ربیع‌الثانی | تیر | |
| شباط | اسد | مه | جمادی‌الاول | مرداد | |
| آذار | سنبله | ژوئن | جمادی‌الثانی | شهریور | |
| نیسان | میزان | ژوئیه | رجب | مهر | |
| ایار | عقرب | اوت | شعبان | آبان | |
| حزیران | قوس | سپتامبر | رمضان | آذر | |
| تموز | جدی | اكتبر | شوال | دی | |
| آب | دلو | نوامبر | ذیقعده | بهمن | |
| ایلول | حوت | دسامبر | ذیحجه | اسفند |