محمد نادرشاه (۱۸۸۰ـ۱۹۳۳)
محمّد نادرشاه (۱۸۸۰ـ۱۹۳۳)
(یا: سردار محمد نادرخان) پادشاه افغانستان (حک: ۱۹۲۹ـ۱۹۳۳) از سلسلۀ بارکزایی و پسر عموی اماناللهخان افغان. از ۱۹۲۴ تا ۱۹۲۶/۱۳۰۲ تا ۱۳۰۴ش، وزیرمختار افغانستان در پاریس بود. پس از خلع و کنارهگیری اماناللهخان در ۱۹۲۹/۱۳۰۷ش، محمد نادرخان به کابل بازگشت و با حمایت انگلستان در اکتبر ۱۹۲۹/۱۳۰۷ش، کابل را تصرف و در آن شهر تاجگذاری کرد. پس از اعدام بچه سقا و هفده تن از همداستانش، نیروهای شورشی غلام نبی را که مورد حمایت روسها بودند، سرکوب و غلام نبی را نیز اعدام کرد (۱۹۳۲/۱۳۱۰ش). محمد نادرشاه در دهۀ ۱۹۳۰/۱۳۰۸ش، به اقدامات اصلاحی در زمینۀ کشاورزی، صنعت و معدن و ارتباطات دست زد و عدهای دانشجو را برای تحصیل به خارج از کشور اعزام کرد و قانون اساسی جدیدی بهتصویب رسانید. در دوران حکومت او، میان نفوذ شوروی و انگلیس در افغانستان موازنه برقرار بود و امتیازات بین هر دو آنها تقسیم میشد. نفوذ آلمان نیز در دوران او افزایش یافت. سرانجام در ۸ نوامبر ۱۹۳۳/۱۳۱۱ش، بهدست یکی از وابستگان غلام نبی، به قتل رسید و پس از او، پسرش، محمد ظاهرشاه، به جایش نشست.