معاملات

مُعاملات (فقه)

احکام شرعی که هدف اصلی در آن امور دنیوی است. دو معنی اصطلاحی برای آن در فقه وجود دارد: ۱. معاملات به‌معنی اعم که منظور از آن غیر از عبادات است و مباحثی چون طهارت و نجاست را نیز دربر می‌گیرد؛ ۲. معاملات به‌معنی اخص؛ که منظور از آن فقط عقود و ایقاعات است. در فقه بیشتر همین معنای اخیر رایج است. قصد اصلی در معاملات، مال است. البته گاه غیرمال از دیگر امور دنیوی هدف معامله است مانند عقدِ ازدواج، گرچه در آن مال نیز در نظر گرفته می‌شود. اصل در معاملات بر فساد است، مگر آن‌که محرز شود اجزا و شرایط آن به نحو کامل وجود دارد. در این‌که عناوین معاملات، شرعی است و همۀ مبادلات عرفی را باید به یکی از عناوین معتبر در شرع برگرداند و الاّ فاسد خواهد بود، بین فقیهان اختلاف است.