موریس
موریس (Mauritius)
| موریس | |
|---|---|
| نام فارسی | موریس |
| نام لاتین | Mauritius |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۱,۲۸۰,۹۲۵ نفر |
| موقعیت | آب‌های غربی اقیانوس هند |
| پایتخت | پورت لوئی |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۶۲۷.۹ |
| رشد سالانه (درصد) | ۰.۹ |
| شهرهای اصلی | بو باسن، کوتر بورن، کورپیپ، واکواس، فینیکس |
| زبان | انگلیسی |
| گروه‌های قومی | هندی‌های موریسی |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲,۰۴۰ |
موقعیت. کشور جزیرۀ موریس، در آب‌های غربی اقیانوس هند و در حدود ۸۰۰کیلومتری شرق ماداگاسکار قرار دارد. مساحت این کشور ۲,۰۴۰ کیلومتر مربع است و پایتخت آن پورت لوئی[۱] است.
سیمای طبیعی. جمهوری موریس مجموعه‌ای است از جزایر موریس، رودریگس[۲]، اگالِگا[۳]، و آبسنگ[۴]های کارگادوس کاراژوس[۵] واقع در دوراب[۶]های ۸۰۰کیلومتری شرق ماداگاسکار. جزیرۀ موریس که بزرگ‌ترین جزیرۀ مجموعۀ مذکور است، ۷۲ کیلومتر درازا، ۵۳ کیلومتر پهنا و ۱,۸۶۵ کیلومتر مربع مساحت دارد. اراضی آن کوهستانی و دارای منشأ آتشفشانی است. پیرامون این جزیره را آب‌سنگ‌ها و صخره‌های مرجانی فرا گرفته و جلگۀ ساحلی نسبتاً پهناوری در شمال آن جا دارد. بخش مرکزی این جزیره از قله‌های متعددی تشکیل شده است که بقایایی از یک آتشفشان عظیم‌اند و ارتفاع بلندترین نقطۀ آن به ۸۲۶ متر می‌رسد. رودخانه‌های کوتاه متعددی از ارتفاعات مزبور سرچشمه می‌‌گیرند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از رودهای گراند[۷]، و پُسته[۸]. دریاچۀ ماره او واکوا[۹] که بر فراز ارتفاعات مرکز جنوبی قرار دارد، مهم‌ترین عارضه آبی آن است. جزیرۀ موریس حدود ۹۵ درصد از جمعیت این کشور را در خود جا داده و شهر پورت لوئی، پایتخت کشور، در ساحل غربی آن واقع است و بو باسن[۱۰]، کوتر بورن[۱۱]، کورپیپ[۱۲]، واکواس[۱۳]، و فینیکس[۱۴] از دیگر شهرهای مهم آن هستند. جزیرک های [۱۵] غیرمسکون چندی نیز در آب‌های ساحلی این جزیره قرار دارند که کرت[۱۶]، آمبر[۱۷]، گونرس کوئین[۱۸]، راوند[۱۹]، فلت[۲۰]، و بنیتیر[۲۱] از آن جمله‌اند. رودریگس با ۱۰۴ کیلومتر مربع مساحت جزیره‌ای کوهستانی است که در ۸۰۰کیلومتری شرق ماداگاسکار واقع است و بلندترین نقطۀ آن ۳۹۵ متر ارتفاع دارد. غارهای آهکی بسیاری در بخش غربی آن دیده می‌شود و پورت متورین[۲۲] مهم‌ترین آبادی آن است. جزیرۀ کوچک آگالِگا بزرگ‌ترین جزیرۀ گروه کوچکی است با نام کارگادوس کاراژوس که در مجموع ۷۱ کیلومتر مربع مساحت دارد. اقلیم جزایر موریس گرم و مرطوب است و وزش بادهای به‌سامانِ[۲۳] جنوب شرقی هوای آن را تعدیل می‌کند و موجب بارش باران شدید و گاه توفند[۲۴]های ویرانگر می‌شود. جنگل‌های انبوه موریس، که زمانی سراسر جزایر را فراگرفته بود، به‌مرور زدوده شده و حیات‌وحش آن را، که شامل جانورانی چون جوجه‌تیغی و خفاش و امثال آن است، تهدید می‌کند. بارندگی‌های موریس غالباً در تابستان روی می‌دهد و مقدار آن بین ۱۰۰۰ میلی‌متر در نواحی ساحلی تا ۵هزار میلی‌متر در ارتفاعات مرکزی متغیر است. میانگین دمای شهر پورت لوئی در دی‌ماه برابر ۲۲.۸ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه ۲۷.۲ درجه سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی آن ۱۰۰۰ میلی‌متر است.
اقتصاد. موریس از نظر اقتصادی به‌شدت وابسته به محصول نیشکر است و چای، موز، تنباکو و انواع میوه از دیگر فرآورده‌های کشاورزی آن محسوب می‌شوند. صنعت ماهی‌گیری نیز، که از پایه‌های اصلی اقتصاد موریس است، در سال‌های اخیر دگرگون شده و شیوه‌های نوینی جانشین روش‌های سنتی و قدیمی شده است. تولید محصولاتی مانند منسوجات، پوشاک، پلاستیک، و الکترونیک ازجمله فعالیت‌های صنعتی این کشور به‌حساب می‌آیند. زیبایی‌های طبیعت و چشم‌اندازهای دل‌فریب، این سرزمین را به منطقه‌ای توریستی تبدیل کرده و صنعت گردشگری این کشور روزبه‌روز بیشتر توسعه می‌یابد و آن را در ردیف موفق‌ترین کشورهای گردشگری قرار داده است. واردات آن بیش از صادرات است و سنگینی هزینۀ مواد غذایی، سوخت، ماشین‌آلات و دیگر مصنوعات صنعتی بر اقتصاد این کشور کاملاً محسوس است.
حکومت و سیاست. نوع حکومت این کشور جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور، که عالی‌ترین مقام کشور است، درپی آرای اکثریت نمایندگان مجلس ملی برای یک دورۀ پنج‌ساله انتخاب می‌شود. مجلس ملی موریس متشکل از ۶۲ نماینده و هشت کرسی اضافه مخصوص اقلیت‌هاست که اعضای آن را مردم برای مدت ۵ سال برمی‌گزینند و رهبر حزب اکثریت مقام اجرایی نخست‌وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت موریس ۱,۲۸۰,۹۲۵ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۶۲۷.۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد جمعیت آن ۰.۹ درصد است و ۶۸ درصد از آنان را هندی‌های موریسی تشکیل می‌دهند. ۵۲.۵ درصد از این جمعیت از آیین هندو پیروی می‌کنند و ۵۷ درصدشان روستانشین‌اند. زبان رسمی آنان انگلیسی است و زبان فرانسه نیز رایج است. امید به زندگی در این کشور ۷۱ سال است و ۸۴ درصد از مردم آن باسوادند. پرتغالی‌ها بین سال‌های ۱۵۰۷ تا ۱۵۱۲ موریس را کشف کردند و هلندی‌ها نخستین اقوامی بودند که از ۱۵۹۸ تا ۱۷۱۰ در آن سرزمین ساکن شدند و به افتخار کنت موریس[۲۵]، دریانورد و کاشف هلندی، آن‌جا را موریس نامیدند. در ۱۸۱۰ انگلیسی‌ها جزایر موریس را تصرف کردند و مطابق عهدنامۀ ۱۸۱۴ پاریس آن را به تملک خود درآوردند و در اراضی آن به کشت نیشکر پرداختند. با لغو برده‌داری در ۱۸۳۵، در حدود ۴۵۰هزار کارگر هندی به جزیرۀ موریس آورده شدند تا در کشتزارهای نیشکر به کار گمارده شوند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، زمزمه‌های استقلال‌خواهی مردم موریس آغاز شد. و در ۱۹۵۷ به خودگردانی داخلی نایل آمد و در ۱۲ مارس ۱۹۶۸ به استقلال کامل رسید و در مارس ۱۹۹۲ به جمهوری موریس موسوم شد.