ناطح
ناطِح (Hamal)
(یا: حَمَل، آلفا حَمَل) درخشان‌ترین ستارۀ صورت فلکی حَمَل یا بره. بسیاری از معبدهای یونانی ساخته‌شده در قرن‌های ۱ و ۲پ‌م، به‌خصوص آن‌هایی که به افتخار زئوس ساخته شدند، به‌طرف این ستاره سمت‌گیری می‌شدند، زیرا بر‌اساس افسانه‌ها، صورت فلکی حَمَل نماد آسمانی زئوس[۱] بود. آلفا حَمَل بیشتر در آسمان شامگاه آبان و آذر پدیدار می‌شود. این ستاره از دید بیشتر ناظران نیمکرۀ شمالی و نواحی استوایی در اوج آسمان دیده می‌شود، اما از دید ناظران دوردست نیمکرۀ جنوبی در قسمت پایین افق شمالی قرار می‌گیرد. ستاره‌هایی نظیر ناطح، که با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند، به کهکشان راه شیری تعلق دارند، و بیشتر آن‌ها بسیار درخشان یا به‌نسبت نزدیک‌اند. ناطِح ۷۸ سال نوری از منظومۀ خورشیدی فاصله دارد و به نسبت نزدیک است. درخشش ذاتی یا کل برون‌داد نور ناطح با قدر مطلق[۲] ۰.۱ برآورد می‌شود. قدر مطلقِ ستاره‌های درخشان کم و حتی منفی است. قدر این ستاره حدود ۷۶ برابر برون‌داد نور خورشید است. ناطح در آسمان شب زمین با قدر ظاهری[۳] ۲.۰ می‌درخشد و یکی از ۱۰۰ ستارۀ درخشان از دیدگاه زمین است. دمای سطحی ناطح حدود ۴هزار درجۀ سانتی‌گراد و تقریباً ۲۵ درصد کمتر از دمای سطحی خورشید است. این دما به آن رنگی نارنجی می‌دهد. قطر آن ۲۰میلیون کیلومتر و حدود پانزده برابر قطر خورشید است. اخترشناسان با توجه به ترکیب ناطح، آن را در ردۀ ستارۀ زیرغولِ نارنجی[۴] قرار می‌دهند. زیرغول نارنجی ستارۀ پیری است که تغییرات درونی آن را بزرگ‌تر، ولی سردتر می‌کند.