وان لی
وانْ لی (۱۹۱۶ـ۱۹۹۶)(Wan Li)
دولتمرد کمونیست چینی. در ۱۹۷۷ رهبر حزب در ایالت آنهوئی[۱] شد، و یک برنامۀ اصلاحات اقتصادی مبتنی بر بازار را با موفقیت به اجرا گذاشت که توجه «رهبر اعظم» جدید، دنگ شیائو پینگ، را جلب کرد. به پاداش این موفقیت، در ۱۹۸۰ به عضویت کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست چین درآمد و معاون نخست‌وزیر، عمدتاً در امور کشاورزی، شد. در ۱۹۸۲ به دفتر سیاسی حزب راه یافت و متحد نزدیک جائو زیانگ[۲] نخست‌وزیر چین شد. لیبرالیسم سیاسی نسبی وان مانع از ترقی بیشتر وی شد. در نوامبر ۱۹۸۷ چن یون[۳]، از شخصیت‌های محافظه‌کار و متنفذ حزب، پس از آن‌که جائو زیانگ رهبری حزب را در دست گرفت اصرار ورزید که لی پنگِ مآل‌اندیش برای مقام نخست‌وزیری مناسب‌تر از وان است؛ و وان رئیس کنگرۀ ملی خلق (پارلمان) شد. در بحران سیاسی مه ـ ژوئن ۱۹۸۹، به‌سبب تظاهرات طرفداران دموکراسی در میدان تیان‌آنمن، پکن، نقش وان دوپهلو بود. او که در زمان اعلام حکومت نظامی در سفری رسمی در خارج به‌سر می‌برد ظاهراً برای حمایت از تلاش جائو زیانگ برای رسیدن به راه‌حل غیرنظامی به چین بازگشت. ولی، در سَرِ راه خود در شانگهای، جیانگ زِمین رهبر محلی حزب او را بازداشت و ترغیب به آن کرد که خود را نشان ندهد و «به‌دلایل پزشکی» استراحت کند. وان متولد ایالت سیچوان[۴]، در ۱۹۳۶ به حزب کمونیست پیوست و پیش از استقرار جمهوری خلق در ۱۹۴۹ در فرانسه تحصیل می‌کرد. پس از آزادی چین، از کارمندان بلندپایۀ دستگاه اداری شد و به اصلاح‌طلبی لیبرال شهرت یافت. از یاران نزدیک لیو شائوچی[۵] به‌شمار می‌رفت و در ۱۹۶۳ با او به کره سفر کرد. در انقلاب فرهنگی ۱۹۶۶ـ۱۹۶۹ «تصفیه» و همراه با دیگران گروهی محاکمه و به‌عنوان یک «مرتجع بورژوا» محکوم شد. در ۱۹۷۱ از او اعادۀ حیثیت کردند، ولی در ۱۹۷۶ که دارودستۀ چهارنفری جیانگ چینگ در رأس بود بار دیگر، این‌بار برای مدت کوتاهی، مشمول تصفیه قرار گرفت. لی روی‌هوان[۶] (۱۹۳۵ـ )، داماد وان، که در ۱۹۸۲ـ۱۹۸۹ در مقام شهردار اصلاح‌طلب تیانجین[۷]، سومین شهر بزرگ چین، آوازه یافته بود، در بازسازی دفتر سیاسی حزب کمونیست چین پس از حادثۀ تیان‌آنمن از وان بالاتر قرار گرفت. او به عضویت کمیتۀ دایم شش‌نفری دفتر سیاسی درآمد و مسئول امور ایدئولوژیک حزب در دبیرخانه شد.