ورزش
ورزش (sport)
فعالیت به منظور تمرین یا تفریح، بهشکل انفرادی یا گروهی، اغلب شامل آزمون تواناییهای بدنی و معمولاً به صورت بازیهای رقابتی. ورزشهای بسیار متنوعی وجود دارد، ولی میتوان آنها را در ۴ گروه دستهبندی کرد: ورزشهای قهرمانی مانند شنا، ژیمناستیک و رشتههای مختلف دو و میدانی، ورزشهای مسابقهای که مستلزم استفاده از وسایل حمل و نقل هستند مانند اسبدوانی، دوچرخهسواری، موتورسواری؛ ورزشهای رزمی نظیر جودو و کشتی، و ورزشهای توپی مانند بیسبال، تنیس و فوتبال. خاستگاه بسیاری از ورزشها را مصر یا یونان باستان میدانند. برای مثال گمان میرود که اسبدوانی در تعقیب شکار با استفاده از سگ در ۳۰۰۰ پم در مصر معمول بوده و مسابقۀ کشتی در ۳۰۰۰ سال پم در بینالنهرین سرزمینی که امروزه عراق نام دارد برگزار میشده است. شکلی از هاکی کمابیش در ۲۰۵۰ پم در مصر وجود داشته و مشتزنی، دوومیدانی و شمشیربازی بیش از ۴هزار سال پیش شناخته شده بودند. تعدادی از بازیهای توپی امروزی مشتق از بازیهایی هستند که در اواخر قرون وسطا در اروپا بازی میشدهاند؛ مثلاً در فرانسۀ قرن ۱۲ بازی لاسول[۱] ابداع شده بود و در آن ۲ تیم با هم به مبارزه میپرداختند تا توپی را به درون دروازهای برانند. در قرن چهاردهم استولبال[۲] بهوجود آمد که پدر بیسبال و کریکت بود. تحول بیشتر ورزشها از شکل تفریحی بهصورت رقابتی در قرون ۱۸ و ۱۹ اتفاق افتاد و رشتههایی نظیر کریکت، فوتبال، فوتبال راگبی، گلف و تنیس با اقبال روزافزون روبرو شدند. کریکت در اواخر قرن ۱۸ شهرت پیدا کرد و نخستین باشگاههای فوتبال در دهۀ ۱۸۲۰ تشکیل شدند و اولین لیگ فوتبال در ۱۸۸۸ شکل گرفت. اگرچه بیشتر رشتههای ورزشی در حال حاضر بهصورت حرفهای برگزار میشوند و تولید درآمد میکنند، رشتههای بسیاری نظیر شنا، فوتبال، دوچرخهسواری در قالب آماتوری نیز سازماندهی میشوند. در قرن بیستم پخش تلویزیونی رقابتها منجر به برگزاری مسابقات بیشتر در هر رشته شده است. همچنین تلویزیون به رشد و گسترش بسیاری رشتههای ورزشی کمک کرده است.