ویکیجو
«دانشنامه ویکیجو»، دانشنامه‌ای آزاد و عمومی است که در قالب یک پایگاه داده مجازی و بر پایه «دانشنامه دانش‌گستر» تهیه و تدوین شده است. «دانشنامه دانش‌گستر»، خود دایرةالمعارفی 18 جلدی است که توسط موسسۀ علمی- فرهنگی «دانش‌گستر» و با پشتیبانی مالی آقای حسینعلی سودآور، از نوادگان حاج حسین‌آقا ملک، بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزۀ ملک، به نگارش درآمد. این موسسه در سال 1381 تاسیس شد و در ابتدا بنای آن بر تکمیل و به‌روز رسانی «دایرةالمعارف فارسی» دکتر مصاحب بود. این کار به عللی به نتیجه نرسید و لذا تصمیم بر این شد که موسسه دانش‌گستر راساً اقدام به تهیه و تدوین دانشنامه‌ای مستقل نماید. تهیه این دانشنامه عمومی جدید قریب ده سال به طول انجامید و 300 تن از مؤلفان، مترجمین و ویراستاران در نگارش آن همکاری داشته‌اند. دست آخر، در سال 1389 تمامی این دانشنامه به صورت یک‌جا به چاپ رسید.
تعداد مدخل‌های این دانشنامه، حدود 68 هزار عدد است که 60 درصد آن از منابع معتبر خارجی ترجمه شده و 40 درصد باقی‌مانده -که حوزه‌های ایران و اسلام را در بر می‌گیرد- توسط مؤلفین داخلی، که عموماً از اساتید دانشگاه و فرهیختگان رشته‌های مختلف بوده‌اند، تألیف گردیده است.
فرآیند بسط و گسترش محتوای «دانشنامه دانش‌گستر» پس از ارائه نخستین چاپ آن ادامه داشته است. همزمان با انتشار نوبت دوم چاپ این مجموعه، که اصلاحات و اضافات بسیاری را نسبت به چاپ نخست شامل می‌شد، نسخه‌ای تک‌جلدی و مختصر نیز از این دانشنامه برای تسهیل دسترسی عموم عرضه شد. در نهایت، تمامی اعلام و اصطلاحات مندرج در دانشنامه، پس از اعمال تغییرات و ویرایش‌های جدید، برای استفاده مترجمان و متخصصین علوم مختلف تحت عنوان «اعلام و اصطلاحات دانشنامه دانش‌گستر» منتشر گردید.
هدف این مجموعه در طول سال‌های اخیر، از سویی بسط و گسترش محتوای اولیه دانشنامه و از سوی دیگر، تسهیل دسترسی مخاطبان به محتوای ایجادشده بوده است. با توجه به محدودیت‌های نسخه چاپی، امکان گسترش محتوای دانشنامه با محدودیت‌های عینی مواجه بود. همچنین، امکان دسترسی همگانی به این محتوا نیز به طور مطلوب میسر نبود. مهم‌تر از همه اینکه، بنا بر ساختار نگارش پیشین دانشنامه، امکان جذب دانش عمومی همگانی در تهیه این مجموعه وجود نداشت و لذا در تهیه محتوای این دانشنامه بهره لازم از ظرفیت‌های ارزشمند دانش پراکنده نزد همگان برده نمی‌شد.
بدین سبب، به منظور فرارَوی از محدودیت‌های مذکور، یعنی برای تمهید امکان مادی گسترش مقالات، تسهیل دسترسی آسان و رایگان عمومی به محتوای دانشنامه و بهره‌گیری از دانش عمومی مردم در نگارش این دانشنامه، از سال 1395 تصمیم بر این شد که این دانشنامه بر روی بستر مجازی قرار داده شود و برای سامان‌دهی آن نیز از نرم‌افزار «مدیاویکی»، که نرم‌افزاری مختص تهیه دانشنامه‌هاست، استفاده شد. همزمان با آغاز این فاز جدید، موسسه «دانش‌گستر» پیشین نیز بدل به شرکت «دانش‌پژوهان دانشنامه آزاد ابوریحان» گردید و دستور کار ویژه خود را انتقال محتوای «دانشنامه دانش‌گستر» به فضای مجازی تعریف نمود، به نحوی که این انتقال، مشارکت عمومی را همزمان با اعمال نظارت‌های علمی حرفه‌ای ممکن سازد. در تمهید این امکانات جدید، موسسه «ابوریحان» از حمایت‌های مادی و معنوی «مرکز پژوهش‌های مخابرات» و، به ویژه، طرح «جویشگر بومی»، بهره‌مند بوده است.
در نهایت، لازم به توضیح است که روال امر در دانشنامه حاضر بر این استوار است که مراجعین محترم، پس از عضویت اینترنتی در وب‌سایت دانشنامه، می‌توانند در سطوح مختلف به نگارش و ویرایش مقالات بپردازند؛ این نگارش/ ویرایش‌ها، پس از انجام بررسی و تایید توسط تیم نظارت علمی دانشنامه، به صورت عمومی در وب‌سایت دانشنامه ارائه خواهند شد. روشن است که «دانشنامه ویکیجو» با کمال مسرت از هرگونه همکاری علمی مخاطبان عزیز و فرهیخته استقبال می‌کند.