پاراگوئه
پاراگوئه (Paraguay)
| پاراگوئه | |
|---|---|
| نام فارسی | پاراگوئه |
| نام لاتین | Paraguay |
| نظام سیاسی | جمهوری چند حزبی با دو مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۶,۲۳۰,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | امریکای جنوبی |
| پایتخت | آسونسیون |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۱۵.۳ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲ |
| زبان | اسپانیایی و گوارانی |
| دین | مسیحیت |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۴۰۶,۷۵۲ |
موقعیت. جمهوری پاراگوئه، که از هرسو در خشکی محصور است، در امریکای جنوبی قرار دارد و کشورهای برزیل از شرق، آرژانتین از جنوب و جنوب غربی، و بولیوی از غرب و شمال آن را محدود کرده‌اند. مساحت این کشور ۴۰۶,۷۵۲ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر آسونسیون[۱] است.
سیمای طبیعی. پاراگوئه کشورِ نسبتاً هموار و باتلاق‌زاری است که به‌وسیلۀ رودخانۀ بزرگ پاراگوئه به دو بخش کاملاً متمایز تقسیم شده است: بخش شرقی (اورینتال[۲])، با مساحت ۱۵۹,۷۸۵ کیلومتر مربع و بخش غربی (اکسیدنتال[۳])، با وسعت ۲۴۶,۹۶۷ کیلومتر مربع. بخش غربی، که از آبرفت ریزابه‌های متعدد رود پاراگوئه پدید آمده، قسمتی از ناحیۀ پهناور گران چاکو[۴] است که رو به غرب به‌تدریج به ارتفاع آن افزوده می‌شود و تا درون خاک کشورهای بولیوی و آرژانتین ادامه می‌یابد. بخش شرقی، که بیشتر شهرها و آبادی‌ها و تأسیسات کشور در آن قرار دارند، جلگۀ آبرفتی نسبتاً ناهمورای است که رشته ارتفاعات کائاگواسو[۵]، که دو حوضۀ رودهای پاراگوئه و پارانا[۶]، را از هم جدا می‌کند، اسکلت اصلی آن را پدید می‌آورد و بلندترین نقطۀ کشور به نام کوه سان رافائل[۷]، با ارتفاع ۸۵۰ متر را در جنوب شرقی خود جا داده است. رودخانۀ پارانا در شرق، با دریاچۀ سد بزرگ ایتایپو[۸] و آبشارهای زیبای خود، قسمتی از مرز برزیل و آرژانتین را تشکیل می‌دهد و رودخانۀ پیلکومایو[۹] نیز این کشور را از آرژانتین جدا می‌کند. رودخانۀ پاراگوئه، که از شمال به جنوب جریان دارد، قبل از ورود به درون این کشور بخشی از مرز برزیل را تشکیل می‌دهد و پس از عبور از شهر آسونسیون، کشور آرژانتین را از پاراگوئه جدا می‌کند. کشور پاراگوئه به هفده دِپارتمان (استان) تقسیم می‌شود. بخش شرقیِ (اورینتال) پاراگوئه از جنگل‌های سخت چوب استوایی پوشیده شده و بخش غربی (اکُسیدنتال) را علفزارها و جنگل‌های تُنُک ساوانایی فراگرفته است و جانورانی مانند گراز، ببر، آرمادیلو، و مورچه‌خوار حیات وحش آن را تشکیل می‌دهند. اقلیم کشور پاراگوئه نیمه‌گرمسیری و مرطوب با بارندگی فراوان است و فصل خشک آن به سه ماه تیر و مرداد و شهریور محدود می‌شود. میانگین دمای شهر آسونسیون در دی‌ماه ۲۷ درجۀ سانتی‌گراد و در تیرماه ۱۷.۸ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۱,۳۱۶ میلی‌متر می‌رسد.
اقتصاد. اقتصاد پاراگوئه از قدیم وابسته به کشاورزی بوده است و امروزه نیز درآمد آن از این راه تأمین می‌شود و ۹۰ درصد صادرات پاراگوئه را محصولات کشاورزی تشکیل می‌دهد. پرورش دام در این کشور جایگاه مهمی دارد و گوشت و فرآورده‌های لبنی و نیز محصولاتی چون پنبه، نیشکر، لوبیای سویا، ذرت، مرکبات، پنبه‌دانه، موز، سیب‌زمینی شیرین، و کاساوا اقلام درآمدزای آن به‌شمار می‌آیند. مهم‌ترین فعالیت‌های صنعتی این کشور عبارت‌اند از تولید سیمان، انواع آرد، الیاف صنعتی، روغن خوراکی، گوشت یخ‌زده، روغن صنعتی دخانیات، فرآورده‌های غذایی، مبلمان و مصنوعات چوبی و چرمی، پوشاک و منسوجات، و فرآورده‌های نفتی. جنگل‌داری نیز کاربرد وسیع دارد و مساحت جنگل‌های آن به ۱۱.۵میلیون هکتار یا ۳۰ درصد از مساحت کشور می‌رسد و حجم چوب تولیدی آن بالغ بر ۸.۱میلیون متر مکعب بالغ می‌شود. کمبود منابع زیرزمینی که بیشتر به سنگ آهک و بوکسیت و کائولین و ژیپس منحصر است، این کشور را به تولید نیروی الکتریسته به روش برقابی[۱۰] ترغیب کرده است تا جایی که ۹۸ درصد از نیروی مزبور را به این روش تحصیل می‌کند و از نظر صدور الکتریسیته در ردیف اول کشورهای امریکای لاتین قرار دارد. میزان الکتریسیتۀ تولیدشده در این سرزمین ۵۰.۳۲ میلیارد کیلووات ساعت است و سرانۀ مصرفی آن به ۷۵۶ کیلووات ساعت می‌رسد.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور پاراگوئه جمهوری چند حزبی با دو مجلس قانون‌گذاری است. رئیس‌جمهور را، که در رأس امور قرار دارد، مردم برای یک دورۀ پنج‌سالۀ انتخاب می‌کنند و انتخاب معاون رئیس‌جمهور و تشکیل و سرپرستی هیئت دولت برعهدۀ اوست. مجلس نمایندگان این کشور از ۸۰ عضو و مجلس سنای آن از ۴۰ سناتور تشکیل شده است و اعضای هر دو مجلس برای یک دورۀ پنج‌ساله انتخاب می‌شوند.
مردم و تاریخ. جمعیت پاراگوئه حدود ۶,۲۳۰,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۱۵.۳ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت این کشور دو درصد است و مستیسوها، که دورگه‌های حاصل از آمیزش اسپانیایی‌ها با بومیان سرخ‌پوست‌اند، ۹۱ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. ۹۰ درصد از مردم پاراگوئه پیرو آیین کاتولیک رومی‌اند و ۵۷ درصدشان شهرنشین‌اند و زبان آنان اسپانیایی و گوارانی است. امید به زندگی در این کشور ۷۰ سال است و ۹۳ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. گوارانی‌های سرخ‌پوست از قدیمی‌ترین اقوام ساکن پاراگوئه هستند. آنان که مردمی متمدن و کشاورز بودند، با کشت سیب‌زمینی و ذرّت روزگار می‌گذراندند و غالباً اقوام صحرانشین همسایه به آنان حمله می‌کردند. حمایت و یاری خواستن گوارانی‌ها از اسپانیایی‌ها، پای استعمارگران را به این سرزمین باز کرد و پاراگوئه در ۱۵۳۷م به تصرف اسپانیا درآمد. اسپانیایی‌ها دژ آسونسیون را در کنار رودخانۀ پاراگوئه بنا نهادند و سرزمین مزبور را تحت عنوان استان پاراگوئه به نایب‌السلطنه خود در پرو ضمیمه کردند. انقلاب ۱۸۱۰ امریکای لاتین، پاراگوئه‌ای‌ها را به فکر جدایی از پرو و کسب استقلال انداخت. آنان فرماندار اسپانیایی پاراگوئه را در مه ۱۸۱۱ از کار برکنار کردند و پایه‌های استقلال کشور خود را بنا نهادند. جنگ سال‌های ۱۸۶۵ تا ۱۸۷۰ بین پاراگوئه از یک سو و کشورهای آرژانتین و برزیل و اوروگوئه از سوی دیگر، پاراگوئه را به‌ویرانی کشاند و جمعیت آن را از حدود ۶۰۰هزار نفر به ۲۳۳هزار نفر تقلیل داد و به‌دنبال آن جنگ‌های خونین سال‌های ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۵ بین پاراگوئه و بولیوی آغاز شد. پیمان صلح ۱۹۳۸ به پیوستن استان چاکوی امروزی به پاراگوئه انجامید و فرصت سروسامان‌دادن به وضع آشفتۀ داخلی را فراهم آورد.