پانچن لاما
پانچِن لاما (Panchen Lama)
در دین تبتی، عنوان رهبر روحانی یا لامایی که مقام دوم را پس از دالایی لاما[۱] دارد. نامِ پانچن لامای کنونی، که یازدهمین تجسد مهایانه بهصورت انسان محسوب میشود، گیانتسن نورپو[۲] است که دولت چین در دسامبر ۱۹۹۵ او را که هفتساله بود، پس از رد پسر هفتسالۀ دیگری بهنام گدهون چوئکیو نییما[۳]، به این مقام منصوب کرد. اما بیشتر مردم تبت گدهون چوئکیو نییما را که از ۱۹۹۵ در بازداشت چینیها بوده است بهعنوان پانچن لامای حقیقی بهرسمیت میشناسند. دالایی لاما او را جوانترین زندانی سیاسی جهان دانسته است. پانچن لامای قبلی (۱۹۳۵ـ۱۹۸۹) را چینیها در ۱۹۵۹، که دالایی لاما تبت را ترک کرد، منصوب و در ۱۹۶۴، بهدلیل آن که از محکوم کردن دالایی لاما سرباز زد، عزل کردند. او تا ۱۹۷۸ در ملأعام ظاهر نشد.