پرتوریوس، آندریس (۱۷۹۸ـ۱۸۵۳)

پِرِتوریوس، آندِریس (۱۷۹۸ـ۱۸۵۳)(Pretorius, Andries)

رهبر بوئر در مستعمرۀ کیپ، و شخصیت سیاسی و نظامی منطقۀ ناتال و سپس ترانسوال (افریقای جنوبی). درپی کشته‌شدن پیت رِتیف، رهبر گریت تِرِک، (راه‌پیمایی بزرگ) به‌‌دست دینگانه، پادشاه زولوها، پِرتوریوس با بسیج ۵۰۰ جنگجو به جنگ او رفت و دینگانِه را به‌سختی شکست داد. او در ۱۸۴۰ مپانده برادر دینگانه را که به شورشیان علیه پادشاه پیوسته بود، به تخت پادشاهی زُولوها نشاند. پِرتوریوس سپس رهبری شورشیان بوئِر را علیه انگلستان برعهده گرفت و پس از شکست‌خوردن از نیروهای انگلیسی به ترانسوال گریخت. سرانجام در مذاکره با دولت انگلستان شرکت کرد. این مذاکرات منجر به اعلام استقلال ترانسوال (جمهوری افریقای جنوبی) در ۱۷ ژانویه ۱۸۵۲ شد. مارتینوس وسل پرتوریوس (۱۸۱۸ـ۱۹۰۱)، نخستین رئیس‌جمهوری افریقای جنوبی (۱۸۵۷ـ۱۸۷۱)، و رئیس‌جمهوری کشور آزاد اورانژ (۱۸۵۹ـ۱۸۶۳) پسر او بود.