پسیان، محمدتقی خان (تبریز ۱۳۰۹ـ مشهد ۱۳۴۰ق)
پِسیان، محمدتقی خان (تبریز ۱۳۰۹ـ مشهد ۱۳۴۰ق)
(معروف به: کلنل محمدتقی خان) از صاحب‌منصبان نظامی ایران در اواخر دورۀ قاجار. فرزند یاور محمدباقر خان پِسیان که در ۱۳۲۴ق وارد مدرسۀ نظام شد و در ۱۳۲۹ق با درجۀ نایب دومی وارد خدمت نظام گردید و تا درجۀ سلطانی پیش رفت. در ۱۳۳۱ق وارد مدرسۀ صاحب‌منصبان ژاندارمری شد، سپس به مأموریت بروجرد رفت و در جنگ با لُرها مجروح گشت (۲۳ جمادی‌الثانی ۱۳۳۲ق) و به درجۀ یاوری رسید. در جنگ جهانی اول، از خود رشادت‌های بسیار نشان داد و چون زخمی شد در ۱۳۳۵ق برای معالجه به اروپا رفت و در آلمان فنون نظامی و ریاضی آموخت. در ۱۲۹۹ش به ایران بازگشت و به ریاست ژاندارمری خراسان منصوب شد و تشکیلات منظمی به‌‌وجود آورد. او به دستور سیدضیاءالدین طباطبایی، رئیس‌الوزرای وقت، قوام‌السّلطنه، والی خراسان، را دستگیر و روانۀ تهران کرد. پس از عزل سیدضیاء و انتصاب قوام به ریاست الوزرایی، از اطاعت دولت سر پیچید و امور خراسان را در دست گرفت. وی نیروهای اعزامی دولت را دستگیر و به تهران اعزام کرد. قوام از رؤسای ایلات خراسان استمداد جست و درگیری بین ژاندارم‌های طرفدار پسیان و قوای ایلات در جعفرآباد قوچان درگرفت و به‌دنبال آن قوای ژاندارم شکست خوردند و پسیان کشته شد. کلنل محمدتقی خان پسیان در بین مردم مشهد بسیار محبوب بود. جنازۀ او، باشکوه تمام، در آرامگاه نادری دفن شد. از او چند نوشته و دستخط باقی است.