پیروز ساسانی اول ( ـ۴۸۴م)

پیروز ساسانی اول;
درگذشت	۴۸۴م
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	فرمانروا
گروه مقاله	تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس	یزدگرد دوم (پدر)؛ هرمزد سوم (برادر)

پیروزِ ساسانی اول ( ـ۴۸۴م)

شاهنشاه ایران (۴۵۹ـ۴۸۴م)، پسر یَزدگِرد دوم و برادر هُرمَزد سوم. پیش از رسیدن به قدرت، حاکم سیستان بود. به یاری هِپتالیان، هرمزد سوم را از سلطنت خلع کرد. در سال ۴۶۵م آخ‌شون‌وار پادشاه هپتالیان بر پیروز اول ساسانی غلبه یافت و خراسان ضمیمۀ پادشاهی هپتالی شد. پیروز توانست با پرداخت فدیه آزاد شود. پیروز سد سِکَندَر در نزدیکی دشت گرگان را ساخت تا مانع حملات هپتالیان شود. دومین جنگ پیروز با هپتالیان در ۴۸۴م با شکست سنگین سپاهیان ساسانی و کشته‌شدن پیروز و اسارت دخترش، پیروزدخت، و پسرش، قُباد اول، پایان یافت و سیستان هم به قلمرو هپتالیان افزوده شد. بِلاش، جانشین پیروز، با آخ‌شون‌وار مصالحه کرد، اما چون به تخت سلطنت ساسانی نظر داشت از آزادی فرزندان پیروز درگذشت و پیروزدخت به عقد آخ‌‌شون‌وار درآمد.