چرم

چَرْم (leather)

 

پوست حیوانات که پس از دباغی با جوهر مازو و نمک‌های کروم، به‌دست می‌آید. چرم ماده‌ای است بادوام و ضدآب که برای تهیۀ کیف، کفش، لباس، و رویه‌دوزی از آن استفاده می‌شود. در تبدیل پوست حیوانات به چرم، سه مرحلۀ اساسی وجود دارد؛ پاک‌کردن، دباغی، و آهارزنی. دباغی فرآیندی است که اغلب با آلودگی زیاد همراه است. پوست حیوانات (و غالباً پوست گاو) را اغلب آب‌زدایی می‌کنند تا از فساد آن جلوگیری شود. پیش از دباغی، خیساندن پوست ضروری است تا بدین‌وسیله مادۀ دیگری را جایگزین آب ازدست‌رفته کنند؛ این ماده از آن جهت ضرورت دارد که الیاف پوست را با یکدیگر محکم نگه می‌دارد. استفاده از روغن دنبه که مربوط به ۷هزار سال پیش است، درشمار قدیمی‌ترین روش‌هاست. نزدیک به ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، مصری‌ها از عصارۀ گیاهی محتوی ‌اسید تانیک استفاده کردند. از این روش در اروپای قرون وسطا نیز اقتباس شده است. در اواخر قرن ۱۹، برای دباغی از مواد شیمیایی حاوی نمک‌های معدنی استفاده شد.

 

---