چینی

چینی (Chinese)

 

گروه‌های بومی ساکن چین و تایوان و دیگر کسان با تبار چینی. چینی‌ها بیش از ۲۵ درصد کل جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. زبان چینی (یا ماندارین) رایج‌ترین زبان از خانوادۀ زبان‌های چینی ـ تبتی است. سنت‌های چینی بسیار باستانی اند و تعداد زیادی از آن‌ها لااقل به ۳‌هزار سال پیش از میلاد می‌رسند. ازجملۀ این سنت‌ها می‌توان به گستره‌ای از فلسفه‌ها و ادیان، ازجمله آیین کنفوسیوس، آیین تائو، و آیین بودا، اشاره کرد. تقدیس نیاکان، و همچنین وجود روستاهای پدرتبار، از مشخصات دیرپای فرهنگ چینی بوده‌اند. خانواده، گسترۀ واحد سنّتی نظام خویشاوندی چین به‌حساب می‌آمده و شکل آرمانی آن گردهم‌آمدن پنج نسل بود. ازجملۀ تلاش‌های جدید جمهوری خلق چین می‌توان به محدودیت اجرای سنت‌های کهن و محدودکردن تعداد فرزندان به یک نفر برای هر زوج اشاره کرد. اکثریت چینی‌ها از راه کشاورزی امرار معاش می‌کنند و به کشت برنج در مزارع آبی در جنوب و ارزن و گندم در شمال مشغول اند. بسیاری از چینی‌ها نیز در حال حاضر در بخش‌های تجاری، صنعتی و دستگاه دولت کار می‌کنند. نوادگان مهاجران چینی در سراسر آسیای جنوب شرقی، نواحی اقیانوس آرام، استرالیا، امریکای شمالی و جنوبی و اروپا دیده می‌شوند. در چین، اقلیت‌هایی با زبان‌های غیرچینی متعلق به خانوادۀ زبان‌های چینی ـ تبتی (همچون تبتی، همونگ، و جوانگ) نیز وجود دارند. برخی از مردم چین به زبان‌هایی سخن می‌گویند که به خانواده‌های آلتایی (نظیر اویغوری، مغولی و منچو) و هندواروپایی (نظیر روسی) تعلق دارند؛ در شمال شرقی چین، کره‌ای‌ها نیز به‌سر می‌برند. چینی‌ها در دوره‌های طولانی زیر سلطۀ خاندان‌های مغولی (۱۲۷۱ـ ۱۳۶۸) و منچو (۱۶۴۴ـ۱۹۱۱) بودند.

 

---