کانون وکلای دادگستری
کانون وکلای دادگستری
در قانون وکالت مصوب ۲۰/ شهریور ۱۳۱۴ش، مقرر شد که وکلای دادگستری هیئت‌مدیرۀ کانون وکلا را از طریق انتخابات عمومی تعیین کنند (مادۀ ۱۹)، اما به‌علت دشواری‌هایی که وجود داشت، این انتخابات انجام نشد و به‌موجب مادۀ ۲۰ قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ش، تعیین اولین هیئت‌مدیرۀ کانون در اختیار دادگستری قرار گرفت و نخستین هیئت‌مدیرۀ کانون وکلای دادگستری در ۲۶/ اسفند/۱۳۱۶ش به همت متین‌دفتری تعیین شدند. کانون وکلا به‌عنوان مجمع وکلای دادگستری، تا سال‌ها وابسته به دادگستری بود، تا این‌که، در زمان دولت ملی‌‌گرای محمد مصدق، در اسفند ۱۳۳۱ش لایحۀ قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری به تصویب رسید و پس از سقوط حکومت دکتر مصدق و الغای کلیۀ لوایح مصوب او، لایحۀ مذکور مجدداً به تصویب کمیسیون‌های مشترک مجلس رسید. طبق مادۀ یک لایحۀ استقلال کانون وکلای دادگستری مصوب اسفند ۱۳۳۴ش، «کانون وکلای دادگستری مؤسسه‌ای است مستقل و دارای شخصیت حقوقی که در مقرّ دادگاه هر استان تشکیل می‌گردد...». مطابق همین ماده تشکیل کانون وکلا در نقاطی که هنوز ایجاد نشده، موکول به آن بود که حداقل ۶۰ نفر وکیل دادگستری در آن‌جا به شغل وکالت اشتغال داشته باشند. تا فروردین ۱۳۷۶ش، سه کانون وکلا مطابق مادۀ مذکور تشکیل شده بود: کانون وکلای دادگستریِ مرکز، فارس و آذربایجان شرقی. اما به‌موجب تبصرۀ ۲ مادۀ ۶ قانون کیفیت اخذ پروانۀ وکالت دادگستری مصوب فروردین ۱۳۷۶ش مقرر شد «محدودۀ حوزۀ هر کانون به پیشنهاد وزیر دادگستری و تصویب رئیس قوۀ قضائیه مشخص خواهد شد». بر این اساس، حوزه‌هایی در سراسر کشور، تعیین و دَه کانون وکلای دادگستری تشکیل شد: ۱. حوزۀ کانون وکلای دادگستری تهران، ۲. مازندران، ۳. خراسان، ۴. کرمان، ۵. خوزستان، ۶. آذربایجان غربی، ۷. آذربایجان شرقی، ۸. اصفهان، ۹. گیلان، ۱۰. فارس.