کفش
کَفش
پوشش پا. کفش‌هایی بدون رویه، چرمی و بنددار تا زیر زانو، مثل چارق‌های روستاییان امروزی، و نیز کفش‌های ساده و بدون بند که در دورۀ مادها و هخامنشیان پوشیده می‌شد. کفش‌ها در دورۀ اشکانیان و ساسانیان ساق‌بلند، ساده، بنددار و ساق‌کوتاه، مثل گالش‌های امروزی روستاییان بود. کفش‌های شاهان تزییناتی از سنگ‌های قیمتی داشت. کفش‌های زنان اموی، عباسی، و فاطمی آراسته به انواع جواهرات بود. خلفای اموی کفش‌هایی از چرم و جلو نوک‌دار، خلفای عباسی کفش‌هایی ساده مرصع به سگک، مردم عادی دورۀ سامانی کفش‌هایی پاشنه کوتاه، نوک‌تیز و برگشته به عقب، زنان دوره‌های طاهریان، صفاریان، و سامانیان از نمد نقش‌دار زردوزی، و سپاهیان آل بویه کفش‌هایی ساق‌بلند می‌پوشیدند. در دوره‌های غزنویان، سلجوقیان، و خوارزمشاهیان کفش‌هایی چرمی، چوبی، پاشنه‌دار، ساده، گالش‌مانند و از نمد پوشیده می‌شد. در روزگار ایلخانان کفش‌های رویه کوتاه و کفش‌هایی از پارچه‌های گلدار و رنگی رایج بود. زنانشان کفش‌هایی ساده، بدون پاشنه و گاه ساق‌بلند می‌پوشیدند. کفش در دورۀ صفویه، با پاشنه، بی‌پاشنه، غالباً رویه کوتاه و تخت چرمی بود. پاپوش دیگر این دوره پاتابه یا مچ‌پیچ یا ساق‌پیچ بود. کفش زنان این دوره با پاشنه یا ساغری‌های نوک‌برگشتۀ بدون پاشنه بود. کفش‌های زنان دورۀ افشاریه و زندیه از پارچۀ مخمل گلدوزی مزین به یراق و ابریشم، ساغری نوک‌برگشته و پاشنه‌دار بود. کفش‌ها در دورۀ اول حکومت قاجار پشت‌باز بود و پاشنۀ پا از کفۀ کفش بیرون می‌زد. در دورۀ دوم حکومت قاجار، به‌دلیل ارتباط با اروپاییان، کفش‌های روباز اروپایی با چرم سیاه مُد شد. در اندرونی شاه زنان از کفش‌های مخملی زردوزی به نام پاپوش استفاده می‌کردند. رفته‌رفته کفش‌های اروپایی و غربی در میان درباریان و اشراف و سپس مردم رایج شد.