گینه
گینِه (Guinea)
| گینه | |
|---|---|
| نام فارسی | گینِه |
| نام لاتین | Guinea |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۹,۹۸۲,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای غربی |
| پایتخت | کوناکری |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۴۰.۶ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲.۲ |
| شهرهای اصلی | کوناکری، کیندیا، بوکه، لابه و کانکان |
| زبان | فرانسوی |
| گروه‌های قومی | اقوام فولانی و مالینکه |
| دین | اسلام |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۲۴۵,۸۵۷ |
موقعیت. کشور گینه در افریقای غربی و در ساحل اقیانوس اطلس، بین کشورهای گینۀ بیسائو، سنگال، مالی، ساحل عاج، لیبریا، و سیرالئون واقع است. مساحت آن ۲۴۵,۸۵۷ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر کوناکری[۱] است.
سیمای طبیعی. کشور گینه، که جزایر کوچک لوس با مساحت ۱۶ کیلومتر مربع را نیز شامل می‌شود، از جلگه‌ای ساحلی به درازای ۲۷۴ کیلومتر و درون‌بومی نسبتاً مرتفع که رودخانه‌های بسیاری از آن سرچشمه می‌گیرند تشکیل یافته است. تختال[۲] یا ارتفاعات فوتاجالون[۳] با ارتفاع ۱,۵۱۵ متر که فاصلۀ حدود ۲۲۰کیلومتری ساحل اقیانوس اطلس جای دارد، درون‌بوم این کشور را به دو ناحیۀ غربی و شرقی تقسیم می‌کند. آبریزهای بخش غربی به اقیانوس اطلس می‌ریزند و آبریزهای بخش شرقی مانند رودخانه‌های تینکیسو[۴] و میلو[۵]، سرچشمه‌ها و ریزابه‌های رودخانه‌های نیجر، سنگال[۶]، و گامبیا[۷] را تشکیل می‌دهند. دامنه‌های غربی کوه‌های فوتاجالون، که رطوبت بسیار دارد و تا جلگۀ ساحلی کشیده شده، پرجمعیت است و کشتزارهای وسیع برنج، موز، و نارگیل را در خود جای داده است. اقلیم گینه در جلگۀ ساحلی بسیار گرم و پرباران است و در ارتفاعات فوتاجالون نسبتاً خنک و تحمل‌پذیر است. فصل بارندگی آن از اردیبهشت تا آبان به درازا می‌کشد و میانگین دمای سالانه در نواحی ساحلی (کوناکری) بین ۲۶.۷تا ۲۵ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۴,۲۹۳ میلی‌متر می‌رسد. شهرهای گینه عمدتاً در بخش غربی این کشور قرار دارند و مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از کوناکری کیندیا[۸]، بوکه[۹]، لابه[۱۰]، و کانکان[۱۱]. ارتفاعات گینه، که کوه نیمبا[۱۲] بلندترین نقطۀ کشور با ۱,۷۵۲ متر ارتفاع در آن قرار دارد، از جنگل‌های انبوه پوشیده شده؛ و دیگر نواحی را علفزارهای استوایی فراگرفته و زیستگاه بسیار مناسبی را برای حیات‌وحش گینه تشکیل داده است و جانورانی چون شیر، ببر، شمپانزه، اسب آبی، و تمساح در آن زندگی می‌کنند.
اقتصاد. کشاورزی مهم‌ترین فعالیت اقتصادی گینه است و بیشترین نیروی کار در این بخش اشتغال دارند. آناناس، قهوه، بادام‌زمینی، روغن نخل، و ذرت در بخش‌های جنوب غربی جلگۀ ساحلی کشت می‌شوند و زمین‌های دوسوی رود نیجر نیز به کشت برنج و سایر غلات و حبوبات اختصاص یافته است. ارتفاعات فوتاجالون و علفزارهای استوایی نیز مخصوص گله‌داری و پرورش دام است. منابع زیرزمینی گینه عبارت‌اند از بوکسیت، آلومینیوم، الماس، طلا، گرافیت، کُرم، مس، منگنز، نیکل، اورانیوم، و روی. این کشور ۲۵ درصد از بوکسیت جهان را تولید می‌کند و بعد از استرالیا بزرگ‌ترین تولیدکنندۀ این ماده در جهان است.
حکومت و سیاست. حکومت گینه جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است و شمار نمایندگان مجلس ملی آن ۱۱۴ نفر است. براساس همه‌پرسی نوامبر ۲۰۰۱، مدت ریاست جمهوری کشور ۷ سال و تا سه دوره قابل تمدید است.
مردم و تاریخ. جمعیت گینه حدود ۹,۹۸۲,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۴۰.۶ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. حدود ۶۶ درصد از جمعیت گینه از اقوام فولانی[۱۳] و مالینکه[۱۴]اند و ۸۵ درصد از آنان از آیین اسلام پیروی می‌کنند. ۷۴ درصدشان روستانشین‌‌اند و زبان رسمی آنان فرانسوی است. رشد سالانۀ جمعیت گینه ۲.۲ درصد و میانگین امید به زندگی ۴۷ سال است و حدود ۳۶ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. پیگمه‌ها ساکنان اولیه گینه بوده‌اند و سلطان اسلامی مقتدری بر آن حکومت داشته است. فرانسوی‌ها از۱۸۸۶ تا ۱۸۹۸ مبارزان گینه‌ای را قلع و قمع کردند و سرزمین آنان را به‌تصرف خود درآوردند. احمد سِکوتوره[۱۵] در ۱۹۵۸ رهبری استقلال‌طلبان گینه را به‌دست گرفت و این کشور را در ۲ اکتبر ۱۹۵۸ با اتکا به همه‌پرسی‌ای که صورت گرفت به استقلال رسانید و ارتباط پولی کشور را با فرانسه قطع کرد و خود با عنوان نخستین رئیس‌جمهور زمام امور گینه را در دست گرفت.