گینه بیسایو
گینِۀ بیسائو (Guinea-Bissau)
| گینه بیسایو | |
|---|---|
| نام فارسی | گینِۀ بیسائو |
| نام لاتین | Guinea-Bissau |
| نظام سیاسی | جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری |
| جمعیت | ۱,۵۱۵,۰۰۰ نفر |
| موقعیت | افریقای غربی |
| پایتخت | بیسائو |
| تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) | ۴۱.۹ |
| رشد سالانه (درصد) | ۲ |
| شهرهای اصلی | بیسائو، بولاما، کاشئو، بولا و فَریم |
| زبان | پرتغالی |
| مساحت (کیلومتر مربع) | ۳۶,۱۲۵ |
موقعیت. جمهوری گینۀ بیسائو در افریقای غربی، ساحل اقیانوس اطلس و در میان کشورهای سنگال، در شمال، گینه، در شرق و جنوب، و اقیانوس اطلس، در جنوب غربی و غرب جای دارد. مساحت آن ۳۶,۱۲۵ کیلومتر مربع و شهر بیسائو[۱] پایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور گینۀ بیسائو از یک سرزمین اصلی و مجمع‌الجزایر بیژاگوش[۲] تشکیل شده است. بخش اصلی گینۀ بیسائو پست و هموار است و کوه‌های نه چندان مرتفعی، با بلندی حداکثر ۲۴۴ متر، گوشه‌ای از اراضی جنوب شرقی آن فراگرفته است. رودخانه‌های کُروبال[۳] (کوروبال)، گِبا[۴]، کاشِئو[۵] و چند رودخانۀ دیگر آن را مشروب می‌کنند و خورها و بریدگی‌های بسیاری را در خط ساحلی آن که از جنگل‌های کَرنا پوشیده است پدید آورده‌اند. سرزمین گینۀ بیسائو جنگلی است و حیات وحش متنوعی دارد، به‌ویژه در رودخانه‌های آن که حیواناتی مانند اسب آبی، تمساح، فلامینگو و پلیکان زندگی می‌کنند. جزایر پَست و هموار بیژاگوش در آب‌های ساحلی این کشور واقع‌اند و اورانگو[۶]، فورموسا[۷]، کاراوِلا[۸]، بوباک[۹]، و بولاما ازجمله جزایر این گروه به‌شمار می‌آیند. شهر بولاما، پایتخت پیشین گینۀ پرتغال، در این جزیره قرار دارد. کشور گینۀ بیسائو از نظر تقسیمات کشوری به هشت ناحیه تقسیم می‌شود و مهم‌ترین شهرهای آن عبارت‌اند از بیسائو، بولاما، کاشئو، بولا[۱۰]، و فَریم[۱۱]. اقلیم گینۀ بیسائو گرم مرطوب و پرباران و فصل بارندگی آن معمولاً از خرداد تا آبان است. میانگین دمای سالانۀ نواحی ساحلی ۲۴.۵درجۀ سانتی‌گراد تا ۲۷ درجۀ سانتی‌گراد است و میانگین بارندگی سالانۀ آن به ۱,۹۵۰ میلی‌متر می‌رسد.
اقتصاد. کشور گینۀ بیسائو از نظر اقتصادی شدیداً به کمک‌های خارجی وابسته است و کشاورزی آن از خشک‌سالی‌های پی‌در‌پی و نیز آفت‌هایی چون ملخ به‌شدت آسیب دیده و محصولات آن حتی برای مصرف داخلی نیز چندان کافی نیست. برنج عمده‌ترین محصول آن است و بادام‌زمینی، نارگیل، و پنبه از دیگر فرآورده‌های کشاورزی آن محسوب می‌شوند. شیلات نیز نقش مهمی در اقتصاد این کشور دارد و مهم‌ترین فعالیت‌های صنعتی آن عبارت‌اند از تهیۀ مواد غذایی و نساجی. منابع زیرزمینی گینۀ بیسائو هنوز دست‌نخورده باقی مانده و این کشور سوخت و بسیاری دیگر از نیازهای داخلی را از خارج وارد می‌کند. بادام‌زمینی، ماهی، میگوی منجمد، و چوب و الوار جزو صادرات آن و سوخت، مواد غذایی و ماشین‌آلات از واردات این کشور است.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر کشور گینۀ بیسائو جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون‌گذاری است. مجلس ملی این کشور ۱۲۲ عضو دارد که هر پنج سال یک‌‌بار مردم آنان را انتخاب می‌کنند. دورۀ ریاست جمهوری در کشور مذکور پنج سال است و رهبر حزب اکثریت سِمت نخست‌وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت کشور گینۀ بیسائو حدود ۱,۵۱۵,۰۰۰ نفر است (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن به ۴۱.۹ نفر در کیلومتر مربع می‌رسد. رشد سالانۀ جمعیت آن ۲ درصد است و ۹۰ درصد از جمعیت این کشور از اقوام گوناگون افریقایی، و ۶۵ درصد از آنان پیرو باورهای قبیله‌ای و سنتی‌اند. ۸۰ درصد از مردم این سرزمین روستانشین‌اند و زبان رسمی آنان پرتغالی است. پرتغالی‌ها در ۱۴۴۶ به این سرزمین وارد شدند و آن‌جا را ضمیمۀ امپراتوری پرتغال کردند. این منطقه در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ از مراکز عمدۀ صدور و تجارت برده بود. پس از جنگ جهانی دوم (۱۹۵۰) زمزمه‌های استقلال‌طلبی مردم گینۀ بیسائو آغاز شد و پس از مبارزات مسلحانه در ۲۴ سپتامبر ۱۹۷۴ به استقلال کامل دست یافت.