دانشنامه آزاد ویکیجو:سیاست‌ها و رهنمودها

سیاست‌ها و رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان به وسیلهٔ اجتماع دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان برای توصیف بهترین روش‌ها، روشن‌نمودن اصول، حل اختلافات و در موارد دیگر با هدف پیش‌بردن دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان به سمت دانشنامه‌ای آزاد و معتبر گسترش یافته‌اند. لازم نیست برای آغاز ویرایش هیچ رهنمود یا سیاستی را بخوانید. پنج بنیاد یک چکیدهٔ پرطرفدار در مورد مرتبط‌ترین اصول است.

با وجود اینکه دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان قوانین سفت و سختی اعمال نمی‌کند، سیاست‌ها و رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان توصیف‌گر اصول و بهترین روش‌های آن هستند. سیاست‌ها استانداردهایی هستند که همهٔ کاربران باید به طور معمول آن‌ها را دنبال کنند، در حالی که رهنمودها با این هدف نوشته شده‌اند که دورنمایی از بهترین شیوه‌ها برای عمل‌کردن به آن استانداردها را در زمینه‌های بخصوص ارائه دهند. سیاست‌ها و رهنمودها را همواره باید با دلیل و ضمن به‌کارگیری عقل سلیم اعمال کرد.

این سیاست به ذکر استانداردهای اجتماع دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان در ارتباط با سازمان‌دهی، چرخهٔ عمر، نگهداری و پیروی از سیاست‌ها، رهنمودها و صفحه‌های مرتبط می‌پردازد.

سیاست‌های اصلی

الزامی برای این که شما تمام سیاست‌های دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان را قبل از این که شروع به ویرایش کنید خوانده باشید وجود ندارد. اما سیاست‌هایی که در زیر از آن‌ها یاد می‌شود به قدری برای پروژهٔ دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان مهم هستند که هر چه زودتر آن‌ها را بخوانید و درک کنید، بهتر است:

• دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان بر اساس اجماع کار می‌کند. در واقع اجماع یکی از روندهای ذاتی در ویکی است. (به دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان:اجماع نیز نگاه کنید)
• دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان یک دانشنامه است. هدف دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان چیزی جز این یا فراتر از این نیست. به این ترتیب، هر مطلبی که با این هدف سازگاری ندارد، باید از دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان حذف شود.
• به سایر مشارکت‌کنندگان احترام بگذارید. مشارکت‌کنندگان دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان از فرهنگ‌ها و حتی کشورهای مختلفی هستند، و به همین تناسب، دیدگاه‌های مختلفی هم دارند. رمز موفقیت در یک کار مشارکتی برای این افراد، برخورد آمیخته با احترام با همدیگر است. (به دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان:فرهنگ_شهروندی نیز نگاه کنید)
• از قوانین حق نشر عدول نکنید. دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان یک دانشنامهٔ آزاد است که محتویات آن تحت مجوز کرییتیو کامانز منتشر می‌گردند. وارد کردن مطالبی در صفحات دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان که به نحوی قوانین حق نشر را زیر پا بگذارد، امکان ایجاد یک دانشنامهٔ کاملاً آزاد را از دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان سلب می‌کند، و حتی ممکن است باعث مشکلات قانونی برای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان بشود.
• از سوگیری پرهیز کنید. مقالات باید با دیدگاه غیر جانبدارانه نوشته شوند، و دیدگاه‌های مختلف را بی‌طرفانه و به طور متناسب مطرح کنند.
• فقط اطلاعاتی که از منابع قابل اعتماد به دست آورده‌اید اضافه کنید. مقالات دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان باید از منابع استوار و قابل قبولی برخوردار باشند، و به این منابع باید به شیوهٔ درست ارجاع داده شود.

مطالعهٔ بیشتر

برای این که با قوانین دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان بهتر آشنا شوید، ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که به ترتیب زیر صفحات پیشنهادی را بخوانید.

1. پنج رکن اصلی دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان که برای شروع ویرایش به دانستن آن‌ها نیاز دارید.
2. دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان:مجموعه_قوانین_ساده‌شده برای این که ۱۵ قانون اصلی را بیاموزید تا بعداً دچار مشکل نشوید.
3. دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان:فهرست_سیاست‌ها برای این که با تمام سیاست‌های ویکی به طور کامل آشنا شوید.

توجه کنید که هر یک از قوانین دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان در یکی از دو ردهٔ زیر قرار می‌گیرند:

سیاست‌های دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان قوانینی هستند در نتیجهٔ توافق عمومی کاربران تعریف شده‌اند و از تمام افرادی که در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان ویرایش می‌کنند انتظار می‌رود از آن‌ها تبعیت کنند.

رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان قوانینی با سخت‌گیری کمتر هستند که توافق عمومی بر آن است که از آن‌ها در موارد مختلف تبعیت گردد.

روند ایجاد سیاست‌ها و رهنمودها

در مورد بسیاری از سیاست‌ها و رهنمودها، از آن‌جا که اجرای آن‌ها در تمام پروژهٔ دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان (مستقل از زبان) به یک صورت و با شرایط یکسان انجام‌شدنی است، سیاست‌ها و رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی (و بسیاری زبان‌های دیگر) از دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی انگلیسی اقتباس می‌شوند. علت این امر آن است که تعداد کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی انگلیسی بیشتر از سایر ویکی‌ها (به خصوص فارسی) است، و دیدگاه‌های مختلفی که دارند عملاً شامل دیدگاه‌های کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی می‌شود؛ به این ترتیب محصول ساعت‌ها بحث و نهایتاً اجماع این گروه بزرگ کاربران، بهترین الگو برای سایر زبان‌های پروژهٔ دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان هست.

اقتباس سیاست‌ها و رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی از دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی انگلیسی، اگرچه در بیشتر موارد انجام می‌شود، اجباری نیست. در برخی موارد سیاست‌ها، رهنمودها یا شیوه‌نامه‌های دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی به طور جزئی یا کلی با دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی انگلیسی تفاوت دارند. این‌ها مواردی هستند که توافق عمومی کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی بر آن بوده که به دلیل تفاوت‌های اساسی (مانند تفاوت جهت و نحوهٔ نوشتار در فارسی و انگلیسی) امکان اقتباس از دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی انگلیسی وجود ندارد. اگر کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی به توافق رسیدند که تغییری در بخشی از سیاست‌ها و رهنمودها می‌تواند به رشد و پیشرفت دانشنامه آزاد پارسی ابوریحانی فارسی کمک کند، چنین تغییری قطعاً اعمال می‌شود. در این موارد، روند تغییرات به صورتی که در زیر شرح داده می‌شود خواهد بود.

تغییراتی که در سیاست‌ها و رهنمودهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان اجرایی می‌شوند به طور کلی از یکی از سه منبع زیر منشأ می‌گیرند:

• سیاست‌ها و رهنمودهایی که بر اساس عملی که در حال حاضر بیشتر کاربرهای ویکی (بدون وجود قانون) انجام می‌دهند، تعریف می‌شوند. توجه داشته باشید که این که یک کاربر روشی را استفاده می‌کند دلیل کافی برای این که این روش به یک سیاست یا رهنمود دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان تبدیل شود نیست. در مقابل، ثبت روشی که تعداد زیادی از کاربرها استفاده می‌کنند، می‌تواند نقطهٔ آغازی برای یک سیاست یا رهنمود جدید در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان باشد.
• سیاست‌ها و رهنمودهایی که ابتدا به صورت یک پیش‌نویس در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان پیشنهاد می‌شوند و بعد از این که دربارهٔ آن‌ها اجماع حاصل شد، به عنوان یک سیاست یا رهنمود رسمی شناخته می‌شوند. معمولاً این پیشنهادها برای تغییر یک قانون قبلی مطرح می‌شوند.
• سیاست‌هایی که توسط جیمی ویلز، [امناء] یا [[۱]] دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان تعریف می‌شوند. این سیاست‌ها معمولاً محدود به موضوعاتی نظیر حق نشر، موارد حقوقی، یا فشار کاری سرورهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان هستند.

تفاوت بین سیاست‌ها، رهنمودها، انشاها و غیره

عنوان همهٔ صفحات فضای نام دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان با دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان: شروع می‌شود. بسیاری از صفحاتی که در فضای نام دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان قرار دارند، در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌گیرند، اگرچه الزامی ندارد که تمام صفحات این فضای نام، در این دسته‌بندی جای داشته باشند.

• رهنمودها: صفحاتی هستند که محتوای آن‌ها: (۱) اجرا شدنی (عملکردی) است (یعنی پیشنهاد می‌کند که عملی توسط ویرایشگران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان انجام شود، یا از انجامش پرهیز شود) (۲) از طریق اجماع تصویب شده است. رهنمودها قوانین سخت‌گیرانه‌ای نیستند، و در اجرای آن‌ها باید به عقل سلیم رجوع کرد، و مواردی از استثناء نیز برای هر کدام از رهنمودها متصور است. تغییرات رهنمودها باید ابتدا در صفحهٔ بحث همان رهنمود پیشنهاد شوند و بعد از توافق عمومی، در خود رهنمود اعمال شوند، اگرچه تغییرات جزئی که مفهوم را تغییر نمی‌دهند، می‌توانند مستقیماً در خود رهنمود اعمال شوند. وقتی در مورد لحن یا محتوای یک رهنمود چون و چرا پیش آمد، باید با بحث و مشارکت عمومی به نتیجه رسید، نه این که کل رهنمود را زیر سؤال برد. اینکه برای حذف یک رهنمود رأی‌گیری بشود رویکرد درستی نیست، چرا که رای‌گیری هیچ وقت جای اجماع و توافق عمومی را نمی‌گیرد.

• شیوه‌نامه‌ها انواع خاصی از رهنمودها هستند که فقط به نحوهٔ نگارش و نام‌گذاری در مقالات دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان می‌پردازند.

• سیاست‌ها: مانند رهنمودها هستند، فقط رسمی‌تر هستند و موارد استثنای کمتری برای آن‌ها متصور است. مانند رهنمودها، تغییر سیاست‌ها هم منوط به بحث قبلی در صفحهٔ بحث است. این که فردی بدون مشورت در صفحهٔ بحث یک سیاست، اقدام به تغییرات اساسی در محتوای آن بکند، به طور کلی پسندیده نیست.
• روندها: نحوهٔ انجام شدن کارهای مختلف در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان هستند. به عنوان مثال، سیاست حذف مقالات روند حذف مقالات در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان را توضیح می‌دهد.
• پیشنهادها: شامل رهنمودها، سیاست‌ها و روندهایی می‌شوند که هنوز در مورد این که توافق عمومی برای اجرای آن‌ها وجود دارد، قطعیت حاصل نشده است. ویرایش پیشنهادها در راستای بهبود آن‌ها کاری مفید است، اگرچه در موارد کلی بهتر است این ویرایش‌ها قبلاً در صفحهٔ بحث آن پیشنهاد بررسی شده باشند.

• پیشنهادهای قدیمی: پیشنهادهایی که بعد از مدتی، به هر دلیل، بحث در مورد آن‌ها ادامه پیدا نکرده است. گاهی این پیشنهادها مربوط به روندهایی می‌شوند که دیگر در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان اجرا نمی‌شوند.
• پیشنهادهای رد شده: پیشنهادهایی هستند که نتیجهٔ بحث دربارهٔ آن‌ها به نفع اجرایی نشدن آن‌ها بوده است، یا این که توافق عمومی در مورد آن‌ها حاصل نشده است. اگر لزومی به دوباره مطرح کردن آن‌ها باشد، به طور کلی بهتر است که موضوع از نو و با دیدگاهی دیگر (بهتر) نوشته شود، تا این که پیشنهاد قدیمی دوباره به بحث گذاشته شود.

• راهنماها: صفحات آموزنده‌ای هستند که به کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان می‌آموزند که چه طور کارهای مختلف را انجام بدهند. تفاوت راهنماها با رهنمودها در این است که راهنماها به نحوهٔ انجام دادن یک کار اشاره دارند، اما رهنمودها به این نکته می‌پردازند که چه زمانی و چرا باید یک کار انجام بشود.
• انشاها: عقاید یا توصیه‌های یک یا چند ویرایشگرند که در موردشان اجماع گسترده‌ای وجود ندارد. این که در مورد آن‌ها اتفاق نظر وجود دارد یا ندارد از اهمیت کمی برخوردار است. انشاهای دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان معمولاً به طور گسترده تبلیغ نمی‌شوند (در صورتی که رهنمودها و سیاست‌ها می‌شوند) و لازم نیست که قبلاً پیشنهاد شوند تا در موردشان نظر داده شود. نویسندگان آن‌ها باید همواره این نکته را در نظر داشته باشند که نظرات و راهکارهایی که در انشا پیش می‌کشند خطاب به همهٔ کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان نیست. اگر نمی‌خواهید که انشایی که نوشتید، توسط دیگران ویرایش شود، آن را در فضای نام دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان قرار ندهید، بلکه به زیرصفحه‌ای برای صفحهٔ کاربری خود منتقل کنید. به طور خلاصه، این تصور که هر صفحه‌ای در فضای نام دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان که نه رهنمود است و نه سیاست، لزوماً یک انشا است، تصور اشتباهی است. این گونه صفحات ممکن است در دسته‌بندی‌های دیگری (مثلاً ویکی‌پروژه‌ها) بگنجند.

سیاست‌ها چگونه اجرا می‌شوند؟

شما یک ویرایش‌کنندهٔ دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان هستید! دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان سردبیر ندارد و بین ویرایشگرهای آن هم رابطهٔ بالا به پایین وجود ندارد. بنابراین، ویرایشگران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان با ویرایش و اصلاح ظاهر و محتوای مقالات دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان سیاست‌های آن را اجرا می‌کنند. مشارکت‌کنندگان دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان، هم نویسنده و هم ویراستار مقالات هستند.

بنابراین، ویرایشگران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان، چه از طریق اصلاح مقالات، و چه از طریق مشارکت در بحث‌ها و غیره، باعث اجرایی شدن سیاست‌های دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان می‌شوند. برخی سیاست‌ها مانند سیاست‌هایی که با دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان:خرابکاری در ارتباط هستند، توسط مدیران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان اجرا می‌شوند. هم‌چنین برخی از امکانات نرم‌افزار مدیاویکی که سوء استفاده از آن‌ها می‌تواند دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان را در معرض خرابکاری‌های جدی قرار دهد، فقط توسط مدیران قابل استفاده است، مانند حذف صفحات یا قفل کردن آن‌ها. (مدیران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان، افرادی هستند که تجربهٔ بیشتری در ویرایش در دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان دارند، و از طریق سایر کاربران دانشنامه آزاد پارسی ابوریحان برای برخورداری از اختیارات مدیریتی انتخاب شده‌اند و مورد اعتماد قرار گرفته‌اند)