عبدالله بن زبیر
عَبدُالله بن زُبَیر (مدینه ح ۲ـ۷۳ق)
مدعی خلافت در دوران بنی‌امیه. پدرش زبیر بن عَوّام و مادرش اسماء ذات‌النَّطاقین، دختر ابوبکر، بود. به‌سبب این‌که ۲۰ ماه پس از هجرت در مدینه به‌دنیا آمد، به اولین مولود مسلمان در مدینه شهرت یافت. به فرمان عثمان به نسخه‌برداری از قرآن کریم اقدام کرد و در فتح افریقیه شرکت داشت. در ماجرای محاصرۀ خانه عثمان، از وی حمایت کرد. او که خواهرزادۀ عایشه بود در آماده‌سازی و برپایی جنگ جمل تأثیر عمده داشت و همین موقعیت سبب شد تا از جنگ جمل جان سالم به در برد. پس از شهادت امام حسین (ع)، ادعای خلافت کرد و حدوداً ۹ سال بر حجاز، مصر، یمن، عراق، شام و بخشی از خراسان حکومت کرد. عبدالملک بن مروان، خلیفۀ اموی، حجاج بن یوسف ثقفی را با سپاهی به جنگ ابن زبیر فرستاد و نزدیک به ۶ ماه او را در محاصره قرار داد. سرانجام وی را به‌قتل رسانده جسدش را به‌دار آویختند.