ارمنی، زبان

اَرْمَنی، زبان
زبانی از خانوادۀ هندواروپایی در شاخۀ بالتیکی که بیش از ۸میلیون سخنگوی آن در ارمنستان و شهرهای ایران، ترکیه، جمهوری آذربایجان زندگی می‌کنند. ارمنی‌ها زبان خود را هاپرن می‌نامند که به مرور زمان با زبان‌های اورارتیان، سوبارها، میتائیان و کسانی که پیش از آن‌ها در منطقه می‌زیستند مانند فریگیان در غرب و سکاها در شمال، درآمیخت. در این آمیزش برتری با دو زبان آرمه و هایاسا بود که منشاء زبان ارمنی امروزی به‌حساب می‌آیند. قبلاً برای نوشتن از خط آرامی، سریانی و یونانی استفاده می‌کردند و زبانی که تا قرن ۱۹ بدان سخن می‌گفتند «گرابار» نام داشت. در قرن ۱۹ زبان گفتاری و نوشتاری «آشخارهابار» در شرق، گرابار را کنار زد. تا این زمان دو گویش شرقی و غربی در ارمنستان رواج داشت. گویش‌های ارمنی فراوان بودند. اما برخی از آن‌ها که در ارمنستان غربی رواج داشتند، در سال‌های جنگ جهانی اول از میان رفتند. الفبای ارمنی تا پیش از قرن ۵م ۲۲ حرف داشت و به حروف دانیالی مشهور بود. در آن زمان کشیشی به نام مسروپ بر پایۀ خط یونانی (بیزانسی) و آرامی شمالی الفبای جدیدی برای زبان ارمنی وضع کرد. الفبای ارمنی دارای ۳۸ حرف است که مانند خط یونانی از چپ به راست نوشته می‌شود.