اسماءالحسنی
اَسماءالحُسْنی
(در لغت به‌‌‌معنای بهترین نام‌ها) در اصطلاح الهیات اسلامی تعبیری برگرفته از قرآن (← اعراف، ۱۸۰؛ اسراء، ۱۱۰؛ طه، ۸؛ حشر، ۲۴) برای خواندن خداوند است. متکلمان براساس صفات ذاتی و فعلیِ خداوند اسماءالحسنی را تقسیم کرده‌اند، و گفته‌اند صفاتی مانند قادر، عالم، حی، سمیع و بصیر اسماء صفات ذات‌اند، و صفاتی مانند خالق و رازق اسماء صفات فعل. شمار اسماءالحسنی بر طبقِ نظر پاره‌ای از مفسران قرآن ۱۲۷ نام است ولی در حدیثی از ابوهریره نقل شده است که خداوند ۹۹ نام دارد. در دعای جوشن کبیر خداوند با ۱۰۰۰ نام، برگرفته از ۹۹ نام اصلی خوانده می‌شود. اشاعره و برخی امامیه، اسماءِ‌الحُسنی را توقیفی دانسته‌اند یعنی اعلام کرده‌اند که خدا را تنها باید به نام‌هایی خواند که در شرع وارد شده است. معتزله و برخی دیگر از امامیه به نظریه قیاسی معتقدند و گفته‌اند می‌توان از طریق قیاس با نام‌ها و افعال و صفات وارد شده در شرع (به‌ویژه قرآن) و لحاظ اصل کمال ذات الهی، خدا را به نام‌هایی که در شرع وارد نشده نیز نامید. اسماءالحسنی در نزد مؤمنان همواره محترم و جنبۀ اسرارآمیز نیز داشته‌اند و در دوره‌هایی از تاریخ بر این اعتقاد بوده اند که با دانستن خواص نام‌های خدا و نوشتن یا خواندن آن‌ها می‌توان به حاجت خویش رسید و از غیب هم اطلاع حاصل کرد.